Kriz büyüyor: AB’den üyelerine ruble uyarısı
Avrupa Birliği, Rusya'ya ruble ile doğalgaz ödemesi yapma niyetinde olan üyelerini uyararak bunun yaptırımları ihlal etme anlamına geleceğini belirtti.
Avrupa Birliği, üye ülkelerin Rus doğalgazına ruble ile ödeme yapmamasını istedi. Birlik ruble ile ödeme gerçekleştirmenin Moskova’ya uygulanan yaptırımların ihlal edilmesi anlamına geldiğini duyurdu.
Bloomberg’e bilgi veren bir kaynağa göre, AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, Putin’in ‘ruble ile ödeme’ kararnamesinin analizini üye ülkelere sundu. Komisyon Putin’in Avrupa’yı doğalgaz tedarikini durdurmakla tehdit etmesinin enerji güvenliği risklerini artırdığını belirtti.
Komisyonun ön hukuki analizine göre, Putin’in kararnamesi prosedürü önemli ölçüde değiştiriyor ve yeni bir yasal durum yaratıyor.
Sözleşmelere saygı gösterilmesi gerektiğini ve bu sözleşmelerin neredeyse tamamının euro veya dolar cinsinden ödeme yapılmasını şart koştuğunu belirten komisyon, Rusya’nın yaptırımları aşmaya yönelik her türlü girişime yanıt vereceklerini belirtti.
Putin'in imzaladığı doğalgaz ticareti kararnamesi 1 Nisan'dan itibaren yürürlüğe girmişti. Putin’in ruble ile ödeme talebi, Avrupalı gaz alıcılarının biri döviz, diğeri ruble olmak üzere iki hesap açmasını şart koşuyordu.
Avrupa hükümetleri ve şirketleri hala kararnamenin operasyonel olarak getirilerini anlamaya çalışıyor. Avrupa ülkeleri çoğunluk olarak ruble ile ödeme yapmaya sıcak bakmıyor ancak çatlak sesler de mevcut. Almanya AB’nin birleşik bir tavır alacağını söylese de Macaristan doğalgaza ruble ile ödeme yapabileceğini duyurmuştu.
Ödemenin nasıl yapılacağı kararı, nihayetinde Rusya’dan gaz satın alan şirketlere ait olacak. Ancak Avrupalı firmalar, yürürlükte olan tüm kısıtlayıcı önlemlere uyması gerekeceği için zor bir durumda olacak.
Bu sırada Avrupa ülkeleri doğalgaz tedarikinde meydana gelecek olası bir aksamanın etkileriyle de boğuşmak zorunda kalabilir.
Almanya'nın önde gelen ekonomi enstitüleri ise Rusya'nın enerji tedarikini kesmesi durumunda ülke ekonomisinin 2023 yılında resesyona gireceği tahmininde bulundu. Kiel Enstitüsü Başkan Yardımcısı Stefan Kooths “Eğer gaz arzı kesilecek olursa Almanya ekonomisi sert bir resesyona girer” dedi.
Enstitüler bir arz kesintisi yaşanması durumunda Almanya'da GSYH'nin 2022 ve 2023 yıllarında toplam 220 milyar euro azalacağını açıklarken bu rakam ülkenin yıllık ekonomi çıktısının yüzde 6,5'inden fazlasına tekabül ediyor.
Putin, söz konusu ödemelerin yapılmaması halinde gaz sevkiyatının duracağını aktararak, “Kimse bize bedava bir şey satmıyor ve biz de hayır işi yapmayacağız. Rubleyle ödeme yapılmazsa Rus gazı sözleşmeleri durdurulacak” ifadelerini kullanmıştı.
Rusya Devlet Başkanı ayrıca, “Avrupalı tüketicilere kaynaklarımızı sağladık ve bize Euro olarak ödeme yaptılar, sonra bu kaynaklarımızı dondurdular. Bu bağlamda, Avrupa’ya gazın bir kısmını ücretsiz olarak teslim etmiş olduk. Bu elbette devam edemez” demişti.
Öte yandan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da, Rusya’ya karşı alınan yaptırım kararlarının altını oyan ülkelere karşı kayıtsız kalmayacakları uyarısında bulundu.
Yellen önceki gün yaptığı konuşmada, “Ukrayna'ya karşı savaşı sona erdirene kadar Rusya'yı dünyadan izole etmek için ortaklarımızla birlikte çalışacağız” diyen Yellen, “Rusya'nın Ukrayna'da sürdürdüğü savaşı kınamayanlar yaptırımlara zarar verirler ise sonuçları ile yüzleşirler” ifadelerini kullanmıştı.
Yellen ayrıca, “Rusya'ya yaptırımlara zarar veren ülke ve şirketlere karşı ABD ve müttefikleri kayıtsız kalmayacaklar” dedi.