Kurban nedir, kurban neden kesilir? Kurban kimler kesebilir Diyanet? İşte, Kurban Bayramı Anlam ve Önemi

Allah'a olan derin inançlarından dolayı Müslümanlar her sene belirli bir günde şükür, teşekkür ve imanın bir göstergesi olarak kurban keser. İslam aleminin en önemli dini günlerinden biri olan Kurban Bayramı'nda ise kurban kesimi yapılır. Büyükbaş veya küçükbaş hayvanlar Allah'a kurban edilir. Peki, Kurban kimler kesebilir Diyanet? İşte, Kurban Bayramı Anlam ve Önemi...

KURBAN NEDİR?

Sözlükteki anlamı "yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey"olan kurban, dinî bir terim olarak ise “ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce boğazlamak, ya da bu şekilde boğazlanan hayvan” anlamına gelir. İslami bir terim olan kurban, Arapçadan Farsçaya, oradan da Türkçeye geçmiştir. Her türlü adak kurban sayılır fakat İslamiyette Kurban, Alllah adına bir hayvanı kurban etme eylemidir. 

Kurban, dini bir terimdir ve Allah’a yaklaşmak, onun rızasına ermek niyetiyle kesilir.  Kur'an-ı Kerim'de İbrahim peygamber ve oğlu İsmail ile ilgili kıssa, kurban kelimesine adanmışlık ve Allah'a teslimiyet anlamlarının da yüklenmesine sebep olmuştur. Kurban bayramı ise Müslümanlar tarafından Hicrî takvime göre Zilhicce ayının 10. gününden itibaren dört gün boyunca kutlanan bir bayramdır.

Diyanet İşleri Yüksek Kurulu'nun internet sitesinde Kurban şöyle tanımlanmaktadır:

Sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usûlüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452). Kurban bayramında kesilen kurbana udhiyye, hacda kesilen kurbana ise hedy denir.

Zilhicce ayının dokuzuncu günü Arefe Günü iken, onuncu, on birinci ve on ikinci günlerinde kurban kesme işlemi yapılır. Kurban Bayramı ayrıca,İslam âleminin her yıl Mekke'de hac ibadetlerini yaptıkları vakittir. Kurban bayramı'nda büyükbaş ya da küçükbaş hayvanlar Allah'a kurban edilir. Kurban Bayramı Arefe Günü haricinde 4 gün sürmektedir. 2022 yılı içerisinde ise kurban bayramı 9-12 Temmuz tarihlerini kapsamaktadır.

Kurbanlık fiyatları ne kadar 2022? Büyükbaş, küçükbaş kurbanlık fiyatları ne kadar?Ekonomi

Kurban Bayramları diğer her dini ve milli bayramlarda olduğu gibi resmi tatil kabul edilir. Bu yüzden devlet kurumları bayramlarda kapalı olurken, market, Avm gibi yerler belirli bir saatten sonra açılabilmektedir. Ramazan Bayramı kadar oldukça önemli olan Kurban Bayramı'nda kurban kesmek her Müslüman'ın hayal ettiği bir şeydir. Kiminin maddi geliri yeterli olmadığı için Kurban Bayramı'nda kurban kesemeyen çok insan bulunmaktadır.

KURBAN KİMLER KESEBİLİR DİYANET?

Diyanet İşleri'ne göre kurban kesmekten mükellef olanlar şu şekilde tanımlanır?

Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her müslümanın yerine getireceği malî bir ibadettir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 148). Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 252-256; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-453). Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekâtın aksine bir yıl geçmesi şart değildir.

KURBAN BAYRAMI ANLAM VE ÖNEMİ

Akıl sağlığı yerinde, hür, mukim ve dinî ölçülere göre zengin sayılan Müslümanların Allah rızası için kesmekle mükellef olduğu Kurban, Allah'a yakınlaştırır. Bunun yanı sıra kurban kesmek, maddi durumu yetersiz olan ve kurban kesemeyenlere de yardımı içerir. Kurban kesen vatandaşlar, maddi durumu yetersiz olan biri veya birilerine kurban etinden verebilir. Böylece hem Allah'a yakınlaşmış olur hem de fakir insanları sevindirip sevap kazanmış olur.

Mezheplerin çoğuna göre kurban kesmek sünnettir. Hanefi mezhebinde kurban kesmek vaciptir. Yani, yerine getirilmesi zorunlu bir ibadettir. Kurban bayramında sadece kurban kesilmez. Bu bayram da tıpkı Ramazan Bayramı'nda olduğu gibi aile üyerinin bir araya geldiği, büyüklerin ve akrabaların ziyaret edilip ellerinin öpüldüğü, çocuklara harçlıkların dağıtıldığı bir bayramdır. Kurban bayramı 4 gün sürmektedir. Ailesinden uzakta yaşayanlar ailelerini bu bayramda ziyaret eder, onların ellerini öper. 

Kurban kesme işlemi genellikle bayramın 1. günü icra edilir. Özellikle daha çok sabah saatlerinde kesim işlemi yapılmaktadır. Kurban kesmeden önce güne erkeklerin camiye gidip Bayram namazı kılmasıyla başlanır. Ardından kahvaltı sofrası kurulu. Daha sonra kurban kesme zamanı gelir ve genellikle öğlen sıcağı gelmeden kurban kesme işlemi tamamlanır. Kesilen kurbanlar arasında, inek, dava, düve, keçi, koç, koyun gibi hayvanlar yer alır.

Kurban kesme işlemini kimi vatandaşlar kendi bahçelerinde, avlusunda yapsa da bazı vatandaşların böyle bir ortamı olmadığından ya da kurban keserken yanlarında yeterli kişi bulamadıklarından veya kesme işleminde zorlandıklarını düşündüklerinden, kurban kesme işlemlerini mezhabalar yapabilmektedir. Kesilen kurban maddi durumu yetersiz kişilere dağıtılır. Kurban kesimine aile üyeleri dahil olabilir. Kesilen kurban bölüştürülüp eşit bir şekilde kurbana dahil olan ailelere dağıtım yapılabilir. 

Diyanet bu konuyla alakalı şunları söylemektedir:

İbadetlerde sorumluluk ve bu sorumluluğun bir neticesi olan ceza ve mükâfat da bireyseldir. İslam dininde aile fertleri arasında mal ayrılığı esası vardır. Bir aile içinde karı, koca ve çocuklardan her birinin malı ayrı ayrı belirlenmişse kendilerine aittir.

Bu itibarla aile fertlerinden karı, koca ve yetişkin çocuklardan kimin borcu ve temel ihtiyaçları dışında 80.18 gr. (20 miskal altını veya bu miktar altın değerinde parası veya nâmî (artıcı) olmasa bile nisaba ulaşan fazla malı ve eşyası varsa, o kimse zengin sayılır. Bu şartlara göre aile fertlerinden dinen zengin sayılan her biri, fıtır sadakası vermekle mükellef oldukları gibi, kurban bayramında da Hanefîlere göre kurban kesmekle yükümlüdürler (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-454).

Şâfiî mezhebine göre ise aile için bir kurban kesmek sünnet-i kifâyedir. Dolayısıyla aileden birisinin kurban kesmesi ile hepsi için sünnet yerine gelmiş olur (Nevevî, el-Mecmû‘, VIII, 384; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, IV, 377). Bu görüş asgarî derecede nisâba sahip olan aileler için daha uygundur.