Milyonları ilgilendiren detay! Yıllık izin süreleri...

Milyonlarca çalışan bir yılını doldurmadan senelik izin talebinde bulunup bulunamayacağını merak ediyor.  İşverenler bazen yıllık izne hak kazanmamış işçiye avans yıllık izin kullandırtabilir. Kanuna göre, belirlenen izin sürelerini kullanabilmenin temel koşulu o işyerinde en az bir yıldır çalışmak. İşverenin işçiye peşinen yani bir yılı doldurmadan yıllık izin kullandırabilmesi tamamen işverenin inisiyatifinde. Dolayısıyla, işveren istemezse bir yılı doldurmamış işçisine izin vermeyebilir. 

Yargıtay yakın tarihli verdiği bir kararında, “İşverenin işçiye kullandırdığı yıllık ücretli iznin hak edilenden fazla olduğu öne sürülerek karşılığında parasal iade talep etmenin yasal bir dayanağı yoktur” şeklinde hüküm kurdu. Avans izin de iş sözleşmesinin bir yıl dolmadan sona ermesi halinde fazladan kullanılan izin niteliği taşımaktadır. Karar doğrultusunda düşünüldüğünde işverenlerin ileride hak kazanılacak izinden düşürülmek şartıyla kullandırdığı avans izin uygulamasından vazgeçmeleri muhtemeldir. Çünkü avans izin uygulamasında amaç ek bir izin hakkı yaratmak değil, işçinin ihtiyacını gözeterek hak edilecek izni belirli sınırlarla erken kullandırmak.  

Sert düşüş! Gram ve çeyrek altın ne kadar?Ekonomi

Yargıtay kararında fazladan kullandırılan iznin parasal iadesinin talep edilmesinin yasal dayanağı olmadığını ifade etti. Avans izin, kötüye kullanılmadığı sürece temelinde işçinin lehine olan bir uygulama.

Taraflar arasında kurulan sözleşme veya geçerli olarak yürürlüğe konulmuş sözleşme eki niteliğinde bir belgede avans izin şartları belirtilmiş, işçinin bunu kabul ettiği açıkça anlaşılabiliyorsa, işverenin bu belgeye dayanarak işçiden kullandırdığı avans iznin erken sona erme nedeniyle karşılığının istenmesine olanak tanınması gerekiyor. Aksine bir tutum işverenlerin bu yönde inisiyatif kullanmalarını engelleyebilir.

Meyve sebzede yeni dönem! Artık imkansız olacakEkonomi

Zorunlu kullanım

Yıllık iznin kullanımında kanun sadece süreleri değil, bunların ne şekilde kullanılabileceğini de düzenliyor. Bütün işyerleri için öncelikli ilke hak kazanılan yıllık iznin ilgili olduğu yılda kullanılması ve tamamen tüketilmesi. Amaç işçinin dinlendirilmesi olduğundan yıllık iznin tamamen kullandırılması düzenlenmiş durumda. İşverene tanınan önemli bir hak var, o da işverenin yıllık iznin tamamını kullandıracağı durumlarda, işçiyi yıllık izin kullanmaya zorlayabilmesi. Yıllık izin bölünmeyecekse, işçi yıllık iznin ait olduğu dönemi aşmamak şartıyla zorla izne çıkartılabiliyor. 

Yıllık iznin bölünmesi tarafların anlaşmasına bağlı ancak sınırsız bir hak değil, bir parçasının kesintisiz 10 gün olarak kullandırılması zorunlu. Geriye kalan süreler bölünebiliyor.  

2 firmadan yüzer milyon doz daha aşı alınacakEkonomi

İzin kültürü

İşyerlerinin büyük bir bölümünde yıllık izinler birikiyor. İşçi eğer yıllık izinlerini kullanmadan ayrılırsa birikmiş bu izinlerin parasını işten ayrıldığı tarihteki ücreti üzerinden alabilir. Bu da işçilerde dahi yıllık izin kullanmama eğilimi yaratıyor.

Yıllık izin bir hak olduğu kadar işçinin dinlendirilmesi açısından bir iş sağlığı ve güvenliği önlemi. Bu nedenle yıllık izin kullanım kültürünün yerleştirilmesi, bunun parasal alacağa dönüşmesinin istisnai bir durum olduğunun vurgulanması yerinde olacak.