Motosiklette Garanti ve Servis Sorunu Yaşayanlar için Rehber
Geçtiğimiz hafta "Türkiye motosiklet mezarlığı oluyor" başlıklı yazım epey ilgi gördü. Mailime ve sosyal medya hesaplarıma gönderilen mesajlar maalesef "Servis ve satış sonrası hizmetler" ile ilgili sorunların şimdiden patladığını gösteriyor. Bahar aylarında sezonun açılmasıyla birlikte bu sorunun daha da büyüyeceğinden eminim.
Geçtiğimiz hafta Adanalı Burak Açıkgöz'ün yetkili servisin ilgisizliğine sinirlenip henüz 650 kilometredeki motosikletini ateşe verdiğini yazmıştım.
Peki Burak kardeşimiz problemini çözmek için motorunu ateşe vermek yerine ne yapabilirdi?
Yine Adana'dan kadın sürücü Lara Yeşil mesajında şöyle diyor. 2023 yılında Adana'dan aldığım RKS Pride 125 cc motorun sorunları hiç bitmedi. Henüz 500 kilometrede 50 km hızla giderken fren teli koptu. Gece geç saatlerde yolda kaldım. Bayii yetkilisini aradığımda bana garanti kapsamına girmediğini söyledi. Daha sonra RKS müşteri hizmetlerini aradım. Oradan da garanti kapsamında olmadığı bilgisi verildi. Nöbetçi tamirci bulup, motoru kendi imkanlarımla yaptırdım. Marka hem 500 km'de kopan teli garanti dışında bırakıyor hem yolda kalmama rağmen motosikleti başka yerde yaptırmamı istemiyor. Yanlış hatırlamıyorsam 750 kilometrede de orijinal çanta kapağı montaj yerinden kırıldı. Onun da garanti kapsamında olmadığı, kullanıcı hatası olduğu söylendi. Halbuki hiçbir darbe görmemiş, hiç kazaya karışmamıştı. Alırken 2 sene garantisi vardı. Sonrasında motosikletin kusurlarıyla ne bayi ilgilendi ne markanın kendisi... Daha büyük bir arıza çıkarırsa ne yapacağımı bilmiyorum.
Peki Lara Yeşil hanım ne yapmalı, hakları neler?
Şikayetvar.com sitesine gelen mesajlara baktım. Binlerce motosiklet sahibinin servis, garanti ve yedek parça sorunlarıyla boğuştuğunu gördüm. Ortalık yangın yeri gibiydi.
Van'dan yazan Melih isimli bir motosiklet sahibi "Van Çınarhan Motorlu Araçlar firmasından Bajaj Pulsar RS200 motosiklet aldım. Fakat bir türlü motorun garanti belgesini oluşturmadılar. Kuralkan firmasıyla bağlantılarını kopardıklarını söylüyorlar. Onların da hiçbir şekilde bir yetkilisine ulaşamıyorum."
Her dükkan motosiklet satabilir mi? Distribütörün sorumluluğu var mı, Melih kardeşimiz ne yapmalı?
Mondial marka motor sahibi Mehmet diyor ki "Servis ağı ve yedek parça problemi yoktur denildi. Ama motosikletin daha 64 kilometresinde aküsü bitti. 3 hafta geçti akü gelmedi. Arıyorum Çin'den, Hindistan'dan geliyor yedek parçalar denildi, tam bir fiyasko.
Anıl isimli bir servis mağduru: RTR 200 Apache 2022 model motosikletim konjektör arızası verdi. Fakat hiçbir serviste yedek parça bulunamıyor. Fabrika telefon numarasını aradığım zaman da Hindistan'dan sipariş verildiği, ne zaman geleceğinin belli olmadığı söylendi. Yedek parçası olmayan motoru niye satıyorsunuz?
Yunus da servis ve yedek parça sorunu yaşıyor "Voge 125R alarak büyük bir hata yaptım. Motor performansı olarak çok iyi fakat 120 bin TL'mi çöpe attım. Bayiden anahtar teslim aldım, herhangi bir sorun yaşamayacağımı söylediler. Fakat ufak bir kaza yaşadım. Sürücü yolcu ayaklıklarım ve yan sehpa kırıldı. Motoru Ömür Moto'ya bıraktım. Yetkili servisi aradığımda "Parça yok, ne zaman gelir Allah bilir." diye bir yanıt aldım.
Yedek parça temin edemeyeceksiniz, yeterli sayıda ve yetkinlikte servis açamayacaksanız nasıl distribütor oluyorsunuz? Şikayetler patlamış durumda. Motosiklet dünyasında yaşanan bu problemleri bir dönem Tüketici Sorunları Derneği'nin başkanlığını da yapan Avukat Rıdvan Yıldız'la konuştum. Rıdvan Yıldız servislerden ve satış sonrası hizmetlerden mağdur olan motosiklet sahiplerine rehber olabilecek bilgiler verdi.
Motosikletlerde Garanti ve Servis Sorunları Yaşayanların Yapması Gerekenler
Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nde motosikletlerin kullanım ömrü 10 yıl, azami tamir süresi 45 iş günü olarak belirlenmiştir. Yine motosiklet üretici ve ithalatçıları motosikletin kullanım ömrü boyunca 7 coğrafi bölgede toplam 10 yetkili servis istasyonunu, yeterli teknik kadroya sahip şekilde kurmak zorundadır.
Garanti süresi içerisinde motosiklet ayıplı çıktığı takdirde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun kapsamında motosiklet sahibi şu seçimlik haklara sahiptir;
a) Motosikleti geri vererek ödediği bedelin iadesi
b) Ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme
c) Ücretsiz onarılmasını isteme
ç) Satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme
Eğer motosiklet sahibi ücretsiz onarım talep etmesine rağmen garanti süresi içinde motosikletin tekrar arızalanması veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması halinde yine ücretsiz onarımın dışında yukarıda saydığımız seçimlik haklarını kullanabilir. Garantisi süresi içerisinde satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
Peki ayıplı motosiklet satan veya servis ve garanti şartlarını yerine getirmeyen üreticiler, bayi ve ithalatçılar için yaptırımlar nelerdir?
Garanti süresi sonunda da motosikletin kullanım ömrü olan 10 yıl boyunca servis ve satış sonrası destek hizmetlerinin sunulması gerektiğini bahsettik. Yasal kullanım ömrü olan 10 yıl süresince motosiklete ilişkin satış sonrası hizmetin üretici veya ithalatçı tarafından sağlanmaması hâlinde tüketici zararın tazminini talep edebilir. Burada zararın karşılanmasından üretici ve ithalatçı sorumludur. Garantisi süresinden sonra kullanım ömrü içerisinde satış sonrası hizmet sunulmadığında talep edilebilecek zararın somut durumlara göre değerlendirilmesi gerekecektir. Örneğin, motosiklet hiç kullanılamazsa motosikletin değeri ya da değerinde azalma varsa bu değer göz önüne alınarak hukuki yollara başvurulabileceği gibi başka zararlar varsa bu zararların da tazmini söz konusu olabilir.
Anladığım kadarıyla yükümlülüklerini yerine getirmeyen marka, ithalatçı ve satıcılar için cezalar bir hayli ağır.
Evet son güncellemeyle cezalar bir hayli ağırlaştı. Satış sonrası hizmetlerle ilgili ayrıca 6502 sayılı yasanın 77. Maddesi kapsamında sorumluluklarını yerine getirmeyenler için para cezaları da düzenlendi. Bu bağlamda Ticaret Bakanlığı tarafından 20.12.2024 tarihinde ilan edilen güncel cezalar da şu şekildedir;
Ticaret bakanlığından alınması gereken satış sonrası hizmet yeterlilik belgesini almayan üretici ve ithalatçılara 1.604.819 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Satış sonrası hizmet yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi boyunca asgari servis istasyonu sayısını sağlamayan üretici ve ithalatçılar hakkında eksik kalan her bir servis istasyonu için 178.473 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Azami tamir süresinin aşılması, bakım ve onarım hizmetlerinin mevzuata uygun olarak sunulmaması durumlarında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için 3.166 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Motosiklet sahipleri hukuki haklarını aramanın yanı sıra Ticaret Bakanlığı’na satış sonrası hizmetlerle ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen sorumlular hakkında şikayette bulunabilirler. Mevzuat gayet açık ve net. Mağduriyet yaşayan tüm motosiklet sahipleri adli yollara başvurabilir ve haklarını söke söke alabilir.
Avukat Rıdvan Yıldız'ın altını çizdiği cezalar umarım sektörü bir nebze düzene sokar. Ve dilerim Ticaret Bakanlığı mevzuata uyulması ve daha fazla mağduriyet yaratılmaması için denetimlerini artırır. Ben bu konunun takipcisi olacağım.
