O çikolatanın içinde bulunuyor! Uzmanlar uyardı! Salmonella nedir, nasıl bulaşır? Salmonella belirtileri...

İngiltere'de Kinder sürpriz yumurtalarda salmonella bakterisi tespit edildi ve bu hastalıktan 63 çocuk etkilendi. İyi pişirilmemiş et, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi gıdalardan bulaşabilen salmonellaya dair birçok detay merak konusu oldu. İngiltere Gıda Standartları Ajansı (FSA), çikolata firması Ferrero'nun salgınla ilgili soruşturmaları devam ediyor. Salmonella'ya karşı önlem olarak ise bazı yumurta partilerini geri çağrıldı. Uzmanlarda içerisinde  Salmonella bakterisi barındıran, Kinder sürpriz yumurtaların tüketilmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Salmonella görülen ürünlerin son kullanma tarihinin ise 11 Temmuz 2022 ve 7 Ekim 2022 arasında olan 2 partiyi kapsadığı belirtildi. Kinder Sürpriz'i üreten Ferrero şirketi de bu son kullanma tarihlerini içeren ürünlerin yenilmemesi ve geri gönderilmesini talep etti. İngiltere'de 63 vaka 5-6 yaş çocuklarda görüldü. İngiltere'nin dışında İrlanda, Almanya, Fransa, Hollanda ve İsveç'te salmonella vakaları görüldü. Yumurtaların ise Belçika'da üretildiği açıklandı. Peki, Salmonella nedir, nasıl bulaşır? İşte, Salmonella belirtileri...

Salmonella nedir?

Salmonella, tifo, paratifo ve gıda zehirlenmesine yol açabilen bir hastalıktır. Görüntü olarak çubuksudur ve Gram-negatif bir enterobakteri cinsidir. Salmonella türleri hareket halindedir ve hidrojen sülfür üretirler. Salmonella,Amerikalı bir patoloji uzmanı olan Daniel Elmer Salmon'a atfen isimlendirilmiştir., Fakat ilk kez onun ortağı Theobald Smith tarafından 1885'te domuzlarda keşfedilmiştir.

Salmonella Gram-negatif bir bakteridir. Klinik laboratuvarda genelde MacConkey agar, XLT agar, DCA agar, XLD agar veya Önöz agar ile izole edilir. Bağırsak enfeksiyonuna neden olurlar. Sağlıklı bağırsakta bulunan diğer bakteriler çok daha fazla sayıdadır. Bundan dolayı, ilk izolasyonunda seçici bir ortam kullanılmalıdır.

Klinik numunelerde salmonella sayıları o kadar düşük olabilir ki dışkı rutin olarak bir zenginleştirme kültürüne tabi tutulur, örneğin selenit buyyonu veya Rappaport Vassiliadis soya pepton buyyonu. Bu ortamlar normal bağırsak florasının büyümesine engelleyicidir ama salmonella türlerinin çoğalmasını sağlarlar. Ardından, zenginleştirme ortamını birincil seçici ortama inoküle ederek salmonellalar izole edilir. Kan agarında 2–3 mm çaplı, nemli koloniler oluştururlar. 

Hücreler uzun süre 25-28 °C aralığında büyütüldükleri zaman bazı türler bir biyofilm oluştururlar, bu biyofilm karmaşık karbonhidratlar, selüloz ve proteinlerden oluşur. Salmonellalar genelde laktoz fermantasyonu yapmazlar; çoğu hidrojen sülfür üretir, ferrik amonyum sitrat içeren ortamda bu gaz tepkiyerek kolonilerin ortasında siyah bir nokta oluşmasına neden olur.

Salmonella türleri

Salmonella taksonomisi karmaşıktır. 2021 itibarıyla, bu cinsin içinde yer alan 3 tür sayılmaktadır: S. bongori , S. enterica ve 2005 yılında eklenen S.subterranea. Tip türü olan S.enterica altı alttürden oluşur:

I—enterica
II—salamae
IIIa—arizonae
IIIb—diarizonae
IV—houtenae
V—geçersiz (şimdi S. bongori olarak adlandırılmış)
VI—indica

Ayrıca, her 3 türde de pek çok serovar mevcuttur, bunlar çok çeşitli ortamlarda bulunurlar ve pek çok farklı hastalıkla ilişkilidirler. İnsanlardan elde edilebilen izolatların çok büyük bir kısmı S. enterica alttürüdür. ABD Hastalık kontrol ve önleme Merkezleri bu karmaşıklığı sadeleştirmek amacıyla Salmonella türlerinin yalnızca cins ve serovarları ile anılmasını önerir. Örneğin, teknik olarak daha doğru olması gereken

"Salmonella enterica alttür enterica serovar typhi"
yerine

"Salmonella typhi"
olarak anılması önerilir.

Salmonella izolatları en yaygın olarak serolojilerine göre sınıflandırılırlar.Esas ayrım önce somatik o antijeni, sonra da kamçı H antijenlerine göre yapılır. Bir izolatın tam olarak tanımlanabilmesi için hem faz 1 hem de faz 2 H antijenleri gerekir ama rutinde bu yapılmaz.

Örnekler:

Salmonella enteritidis (1,9,12:g,m) - mevcut o antijenleri 1, 9 and 12'dir; H antijenleri g ve m'dir.
Salmonella typhi (9,12,Vi:d:-) - O antijenleri 9, 12; H antijeni d: Vi antijeni bacteri kapsülünde yer alır, Virülans faktörü olarak etki ettiği için böyle adlandırılır.

Klinik laboratuvarda ancak az sayıda serovarlara bakılır. İngiltere sağlık bakanlığı  şu antijenlerin rutin olarak bakılmasını önerir:

O antijenleri: 2 4 6.7 8 9 and 3.10
Faz 1 H antijenleri: a b d E G i r Vi
Faz 2 H antijenleri: 1,2 1,5 1,6 1,7
Bu panel ile tanımlanamayan izolatlar daha teşeküllü bir referans laboratuvarına yollanır.

Dikkat: Salmonella bakterisi su kaplumbağalarından size bulaşabilir.

Salmonella nasıl önlenir?

 Salmonella gıda kaynaklı bir hastalıktır.  Bu hastalığın önlenmesi için gıdalara temas eden yüzeylerin güzel bir  şekilde temizlenmesi gerekir. Derinin mikroplardan arındırılması için alkol etkili bir maddedir. Kuaterner amonyum alkolle beraber kullanılınca temizleyici etki daha uzun süreli olur. Karbondioksitle karışık alkol buharı veya çamaşır suyu sağlık kurumlarında ve gıda sanayisinde yüzeylerdeki Salmonellayı yok etmek için kullanılır. Çiğ yumurta içeren gıdalar pişirilmeli veya uzun süre saklanacaklarsa dondurulmalıdır.

Salmonella nasıl bulaşır?

Hastalık yapan Salmonella türleri, yakın zamanda, pek çok serovarı olan Salmonella enterica adlı tek bir tür olarak yeniden sınıflandırılmışlardır. Salmonella Typhi tifoya neden olur. Diğer salmonellalar sıkça gıda kaynaklı hastalıkların nedenidir, özellikle kümes hayvanları ve çiğ yumurtadan kaynaklanırlar. Hayvancılıkta antibiyotiklerin rutin kullanımı yüzünden oluşmuş antibiyotik dirençli salmonella suşlarının enfeksiyonu sorunlu olabilir

Kırmızı et ve et ürünleri, kontamine süt, pastacılık ürünleri, krema, dondurma ve kabuklu deniz ürünleri insanların enfekte olmasına neden olan en önemli kaynakları oluşturur. Özellikle hayvan gübresi kullanılarak veya fekal içerikli suyla yetiştirilen ve iyi temizlenmeyen birçok bitkisel gıda da enfeksiyona nedendir.

Gıda kaynaklı Salmonella enfeksiyonları etkeni içeren gıdanın tüketiminden yaklaşık 12-36 saat sonra ortaya çıkar ve semptomlar genellikle 1-4 gün içinde kaybolur.

Belirtiler; diyare, karın krampı, ateş (>38 °C), kusma, genel durum bozukluğu ve baş ağrısıdır. Hastalıktan en çok bebekler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi baskılanmış insanlar etkilenirken ölüm oranı % 0.1-0.2 arasında değişir.

Tifo ve paratifo istisnaları dışında, salmonellozis bir kan enfeksiyonu değildir.