Padişahlar o gömleği giymeden savaşa çıkmıyorlardı, hastalanınca şifayı dualı gömlekte buluyorlardı! İşte, padişahların maveni zırhı: Dualı gömlekler...

Gençlik ve Spor Bakanlığı himayesinde bulunan ‘Dualı Gömlekler Sergisi’, yurt dışında Japonya, Almanya ve Arnavutluk, Türkiye’de ise Kars, Erzurum, Ankara ve Mardin’in ardından Bursa’da ziyarete açıldı. 

Bursa Büyükşehir Belediyesi Muradiye Kuran ve El Yazmaları Müzesi’ndeki sergide, asılları Topkapı Sarayı Mukaddes Emanetler Dairesi’nde sergilenen padişah gömleklerinin replikaları yer aldı.

Tezhip sanatçısı Ayşe Vanlıoğlu ve Hattat Mehmet Vanlıoğlu'nun da aralarında bulunduğu ekibin 8 yıllık çalışmasının ardından hazırlanan celi, sülüs ve kufi yazısıyla ayet ve duaların yazıldığı gömlekler, ‘Dualı Gömlekler Sergisi’ ile Bursalılarla buluştu.

Serginin açılış törenine Gençlik ve Spor İl Müdürü Rahmi Aksoy, Kültür ve Turizm İl Müdürü Dr. Kamil Özer, Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Halide Serpil Şahin ile sanatseverler katıldı.

Tezhip sanatçısı Ayşe Vanlıoğlu ile Hattat Mehmet Vanlıoğlu, açılış töreninin ardından sergiyi gezen protokol üyelerine ‘eserlerin nasıl hazırlandığı ve gömleklerin üzerindeki yazı ve işaretlerin ne anlama geldiği hakkında’ bilgiler verdi.

Dualı padişah gömleği nedir?

Dualı ya da tılsımlı gömlekler, Türk kültüründeki ilk örneği ise Dede Korkut Hikeyelerinde görüldü. Bu hikayelerde tılsımlı ya da dualı gömleklerden "kurşun geçirmeyen, kılıç kesmeyen, mutluluk getiren" olarak bahsediliyordu.

Dualı gömlekler , farklı kültür ve inançlara göre değişik anlamlarda kullanıldı. Osmanlı'da tılsımlı ya da dualı olarak bilinen gömlekleri, padişahlar savaşa giderken mutlaka giyerlerdi.

Bu gömlekleri giyenlerin, her türlü kötülükten korunduğuna inanılırdı. Özellikle Osmanlı'da bunu savaşa giderken giyen padişahın kötülükten korunacağına ve galip geldiği düşünülürdü.

Ağırlıklı olarak bu dualı gömlekleri hükümdarlar, komutanlar, yönetiviler ve din adamları giyiyorlardı.
İslamiyet kabul edilmeden önce, Şaman geleneklerine bağlı olan Türkler tılsımın uğur getirdiğine inanıyordu.

İslamiyet kabul edildikten sonra bu tılsım, gömlekler üzerinde ayet şeklinde yer aldı. Dualı ya da tılsımlı gömleklerin en erken örnekleri ise Hititlerde görülür.

İslamiyet öncesi Türklerden Selçuklulara, oradan ise Osmanlı'ya kadar farklılaşarak günümüze gelen dualı gömlekler, padişahların cülus törenlerinde giyilirdi. Bunun yanı sıra harp ilanlarında, ordunun harekatlarında da giyilirdi.

Bu dualı gömleklerin üzerinde, sure başlarında açıklanamayan harfler, Esma-i Hüsna, dört meleğin adı, nübüvvet mührü, Hz. Ali'nin Zülfikar kılıcı ve Mühr-i Süleyman ile çeşitli motifler yer alır.