Suriye'de Hayat Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalifler, Şam yolu üzerinde birçok şehri ele geçirip Beşşar Esed'i ülkeden kaçmaya zorlarken, rejimin kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'nın kapılarını da açtılar.
Suriye'de Beşşar Esed rejimi güçlerince alıkonulan birçok siyasi mahkum, bu hapishanede işkence gördü.
Yaklaşık 14 yıl süren iç savaş boyunca 100 binden fazla kişi bu hapishanelerde kayboldu.
Öte yandan Suriye'de rejimle özdeşleşen ve işkenceleriyle bilinen Sednaya Hapishanesi'nde güvenlik kameralarında tespit edilen ancak hala ulaşılamayan tutsaklar da var.
Yeraltı mahzenlerinde tutulan ve boğulma tehlikesiyle karşı karşıya olan yüzlerce insana ulaşılamıyor.
Sedyana'dan yıllar sonra çıkan siyasi mahkumların birçoğu zayıf ve bitkin bir halde özgürlüğüne kavuştu.
Rejim tarafından alıkonulan yakınlarının hala hayatta olduklarını bilmeyen aile üyeleri yakınlarını görebilmek için hapishane önüne geldi.
Rejim tarafından mahkum edilen siyasi tutsaklar o kadar uzun süre hapishanede kaldılar ki bazıları Esad'ın devrildiğini kavramakta zorlandı. Hatta 2000 yılında Beşar Esad'ın ölen babası Hafız'in yerine geçtiği bile onlara söylenmemişti.
Yıllardır hayattan kopuk şekilde yaşayan mahkumlar, 24 yıl önce ölen Hafız Esad'ın öldüğünü ve kendilerine kapıların açıldığını düşündüler.
Esad rejiminin ''İnsan Mezbahası'' olarak bilinen hapishanesi için 2017 yılında cesetleri yakmak için krematoryum inşa edildiği öne sürülmüştü.
Sednaya'nın kapılarının açılmasının ardından birçok trajik hikaye ortaya çıktı.
1980'lerde Hafız Esad'a karşı ayaklanma sırasında Hama kentini bombalamayı reddeden pilot Raghad el-Tatary, 43 yıl sonra serbest bırakıldı.
2009'da devlet yolsuzluğunu eleştiren bir blog yazısı nedeniyle tutuklanan 19 yaşındaki Tal el-Melluhi ise sağ olarak bulundu.
Sednaya'da kafası tıraşlı, titreyen bir adam o kadar kötü muamele görmüştü ki hafızasını kaybetmişti ve konuşmakta zorlanıyordu. Ailesi, 13 yıl önce kaybolduğunda 20 yaşında ve tıp öğrencisi olduğunu söyledi.
Binlerce protestocu, 2011 Arap Baharı devrimi sırasında hükümete karşı konuştukları için tutuklandı. Sızdırılan belgeler, devlet güvenlik aygıtının tutuklamayı muhalefeti ezmenin temel bir yolu olarak gördüğünü gösterdi.
Savaş derinleştikçe; güvenlik şubeleri, gözaltı merkezleri ve hapishanelerin geniş ağı, vahşi işkence yöntemleriyle kötü bir üne kavuştu.
Yıllar boyunca birçok Suriyeliye yetkililer tarafından yakınlarının, bazen yıllar önce, idam edildiği bilgisi sert bir şekilde iletildi.
İlerleyen günlerde birçok siyasi mahkumun akıbeti ve yaşadıkları net bir biçimde şekillenecek.
Şu an için acil olan ise boğulma tehlikesi altında olan mahkumların, yeraltından çıkarılması.
Şam'daki yetkililer, bazıları havalandırma yetersizliğinden dolayı "neredeyse boğulma tehlikesiyle karşı karşıya" olan tutukluların serbest bırakılması için rejim askerlerine yardım çağrısında bulundu.