Riskli binalardaki kiracıların hakları
Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkındaki kanuni düzenlemeler gereğince, riskli yapıda kiracı bulunan kimsenin ev sahibinden talep edebileceği hukuki haklarının ne olduğu ile oturulan binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığının yapılacak teknik inceleme sonrasında kiracıya bildirilmemesi halinde mal sahibinin sorumluluğunu konu edinen yazımızı birlikte inceleyelim.
EN ÇOK KİRACI BÜYÜK ŞEHİRLERDE
Başta İstanbul, Kocaeli, Bursa, Tekirdağ gibi özellikle olası bir Marmara Depremi'nin en fazla etkisi altında kalabilecek büyük şehirlerdeki yapı stoğunun depreme karşı ne kadar dayanıklı olduğu ancak teknik olarak yapılabilecek bir inceleme anlaşılabilecektir.
Sadece İstanbul gibi Avrupa’nın en büyük başkentinde 16 milyon vatandaş 1,5 milyon binada hayatını devam ettirmekte ve bu binalarda oturanların ciddi bir kısmı ise kiracılardan oluşmaktadır.
RİSKLİ ALANLARIN YIKTIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİGAT MALİKE YAPILMAKTA
Bir taşınmazın yapılacak teknik inceleme sonrasında; alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu alınarak riskli yapı olarak tespit edilmesi halinde söz konusu taşınmazın yıkılması için bildirim ancak mal sahibine yapılabilmekte, sırf kira gelirinden geri kalmamak için kiracısına bu durumu bildirmeyen mal sahipleri oluşabilecek maddi ve manevi tüm tazminatlar ile cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilecektir.
KİRACININ SÖZLEŞMEYİ FESİH HAKKI
Kiralayan kiralananı sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme süresince bu durumda bulundurmakla yükümlüdür. Kiralanan sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı, kiraya verenden ayıpların giderilmesini veya kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını ya da zararının giderilmesini isteyebilir. Ancak, zararın giderilmesi istemi diğer seçimlik hakların kullanılmasını önlemez. Önemli ayıp durumunda kiracı sözleşmeyi feshedebilir.
MAL SAHİBİNİN TAZMİNAT SORUMULULUĞU
Mal sahibi tarafından kiracıya kiralanan taşınmaz hakkında zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu alınması ve bu durumun kiracıya bildirilmemesi halinde Türk Borçlar Kanuna göre kiracı, kendisine evin riskli yapı olduğunu bildirmeyen mal sahibinden maddi ve manevi zararların tazminini isteyebilir.
Hatta kiracı bu yolla oluşabilecek mal ve can kayıpları sonrasında kendisine bildirimde bulunmayan ev sahibi hakkında suç duyurusunda bulunmak suretiyle açılacak kamu davasında ceza verilmesini sağlayabilir.
KİRACI OTURDUĞU EVİN RİSKLİ YAPI OLDUĞUNU NASIL ÖĞRENİR?
Kiracının oturduğu bina hakkında yapılan teknik inceleme sonrasında oluşturulan rapor mal sahibi tarafından (kiracıya) bildirilmeyen hallerde; idare tarafından kiracı veya sınırlı ayni hak sahibine tahliye için bildirimde bulunulabilir.
Bununla birlikte teknik raporun düzenlenmesinden sonra riskli yapıda oturan kiracı herhangi bir tebligat beklemeksizin doğrudan ilgili idareye başvurmak suretiyle oturduğu yer hakkında oluşturulan raporun sonucunu da öğrenebilir.
