Saçlarınız dökülüyor ve tırnaklarınız kırılıyorsa dikkat! Bu belirtiler neyi işaret ediyor?
Kırılgan saç ve tırnaklar, ciltte kuruluk gibi belirtileri olan hastalık dünyada en sık rastlanan kansızlık türü olan demir eksikliğine işarettir. Demir eksikliği, kadınların %35’inde, erkeklerin ise %20’sinde ortaya çıkan önemli bir sağlık problemidir. Gebe kadınlarda ise bu oran %50’ye kadar çıkmaktadır. Peki demir eksikliğinin belirtileri nedir? Tedavi yöntemi nedir?
Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulan demirin çeşitli nedenlerle karşılanamaması durumuna denir. Demirin vücutta çok önemli görevleri bulunur.Alyuvar adı verilen kan hücrelerine kırmızı rengini veren hemoglobin demir içerir ve alyuvarlar oksijeni akciğerden alıp diğer dokulara ulaştırılmasında önemli görevlere sahiptir.
Demir eksikliği nedenleri;
Gebelik
Emzirme dönemi
Sık aralıklarla doğum yapmak
Büyüme çağında olmak
Ergenlik dönemi şekilde sıralanabilir.
Vücuttan demir kaybı sonucu eksiklik nedenleri;
Adet kanamalarının şiddetli olması
Mide ülseri, hemoroid, kaza gibi nedenlerle aşırı kan kayıplarının ortaya
çıkması
Aşırı egzersiz yapılması nedeniyle idrar ve terle demir gibi mineral ve diğer eser elementlerin kaybında artış olmasıdır.
Yukarıda sayılan nedenlere ek olarak aşağıdaki faktörler demir eksikliğine neden olabilir:
Mide asit salgısının yetersiz olması
Mide ya da onikiparmak bağırsağında ülserler olması
Mide ya da ince bağırsağın bir kısmının operasyonla alınması
Vücuda alınan demirin, çölyak gibi hastalıklar nedeniyle bağırsaklar tarafından yeterli düzeyde emilim olmaması
Çay, kahve, kola gibi kafeinli içecekler yemeklerle birlikte tüketildiğinde demir emilimini önemli oranda engellemesi
Kalıtsal demir eksikliği
Emilimi bozan ilaçların kullanımı
Demir eksikliği hemen kendini belli etmediği içi farketmek zordur. Bu nedenle bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Bu belirtiler nelerdir?
Kırılgan saç ve tırnaklar
Ciltte kuruluk
Ağız köşelerinde çatlaklar
Dilde yanma
Ağız mukozasında hassasiyet
Halsizlik
Sürekli yorgunluk hali
Konsantrasyon problemleri
İlgisizlik
Fiziksel aktiviteler sırasında nefes nefese kalmak
Baş dönmesi ve göz kararması
Baş ağrısı
Depresyon
Uyku sorunları
Normalden fazla üşüme hissi
Cilt renginin soluk bir görünümde olması
Dilde şişme
Demir eksikliği tedavisi nasıl yapılır?
Öncelikle demir eksikliğinin nedenini öğrenmek tedavinin ilk adımı olarak adlandırılır. Eksiklik demirin gıda ile alımının çok düşük olmasına dayanıyorsa, etkilenen kişinin diyeti yeterli miktarda demir alacak şekilde ayarlanır. Kisinin demir açısından zengin kırmızı et, karaciğer, balık gibi gıdalar tüketmesi önerilir. Ayrıca hastaya yemeklerde çay, kahve gibi demir emilimini azaltan içeceklerden kaçınması önerilir.
Diyetteki değişiklik yeterli değilse ve kansızlık varsa hastanın demir ilacı ile tedavisi gerekebilir. Fakat demir ilaçlarının doktor kontrolü dışında kullanımı tehlikelidir. Fazla demir vücuttan atılmadığı için özellikle pankreas, karaciğer, kalp gibi organlarda ve gözlerde birikerek hasara neden olabilir