Scooter tehlikesi bir kez daha gündemde! Acil yasal düzenleme gelmeli
İstanbul’da elektrikli scooter kullanan dansçı Dilara Gül bir aracın çarpması sonucu hayatını kaybetti. Yaşanan son olay ‘araç’ statüsünde olmamasına rağmen her gün binlercesinin trafikte cirit attığı scooter tehlikesini bir kez daha gündeme getirdi. tv100.com yasal boşlukları araştırdı. Scooter sürücüsü trafik kuralı ihlali yaptığında ne oluyor? Ölümlü, maddi hasarlı ve yaralamalı kazalarda, scooter sürücüsü sorumlu mu? Kullanan kişi sürücü mü yaya mı sayılıyor? İşte tüm detaylar...
Elektrikli scooter’ın son kurbanı dans eğitmeni 23 yaşındaki DTilara Gül oldu. İstanbul Şişli’de kursa giden Dilara Gül önceki gece yarısı evine dönmek için Halaskargazi Caddesi’nde elektrikli scooter ile ilerlerken H.A. yönetimindeki otomobilin çarpması sonucu hayatını kaybetti.
‘Taksirle ölüme sebebiyet’ suçundan tutuklandı
Dilara Gül’e çarpan aracın sürücüsü H.A. ‘Taksirle ölüme sebebiyet vermek’ suçlamasıyla çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklandı. Gözyaşları içinde toprağa verilen Dilara Gül’ün, dans bursuyla 1 ay sonra ABD’ye gitmeye hazırlık yaptığı öğrenildi.
Acil yasal düzenleme şart
Başta İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde olmak üzere yurdun dört bir yanında şehir hayatında yaygın şekilde kullanılan elektrikli scooter’lar ile iglili yasal bir çok boşluk bulunuyor. Bu boşluk da sonu ölüme kadar varan kazalarda kendini gösteriyor. Her gün hastanelerin acil servislerine onlarca scooter kazası sonucu yaralanmalı vaka geliyor.
tv100.com scooter gerçeğini araştırdı. Tafik kuralı, ehliyet, plaka hatta kask zorunluluğu bile olmayan scooter’lar hem kullananlar hem de diğer sürücüler için tehlike saçıyor. Hukukçular, yasal olarak ‘araç’ statüsünde olmayan, ehliyet gerektirmeyen, plakası ve sigorta zorunluluğu olmayan scooter’larla ilgili acil yasal düzenleme yapılması gerektiği görüşünde.
Avukat Ayşegül Mermer scooter kullanımı ile ilgili acilen yasal düzenleme getirilmesi gerektiğini söylüyor. Karayolları kanununda hiçbir şekilde araç statüsünde olmayan scooter’larla ilgili yasal boşlukları ve yapılması gerekenleri şöyle anlattı:
Araç sayılmıyor ehliyet yok!
“Karayolları Trafik Kanunu madde 3’te elektrikli scooter tanımı ayrıca yapılarak araç statüsünden ayrı bir konumda yer aldığı açıkça görülmektedir. Elektrikli scooterların araç olarak kanunda yer almaması beraberinde scooter sürücülerini de Karayolları Trafik Kanunu kapsamında “sürücü” de yapmamaktadır. Karayolları Trafik Kanununun 37. maddesinde scooter kullanımının bir ehliyete bağlı kılınmamıştır. Elektrikli skuter kullanmak için de 15 yaşını bitirmiş olmak yeterlidir. Çok ciddi güvenlik açıkları var. Acilen yeni yasal düzenlemeler gelmelidir. İnsana zarar verebilecek kuvvette olan her cihazın bir ehliyeti olması lazım. Ayrıca scooter kullananlara muhakkak bir eğitim verilmesi lazım.
Düzenleme yapıldı ama yetersiz kaldı
Scooter’lar kanun kapsamında araç olarak sayılmadıklarından araçlarda olduğu gibi zorunlu trafik sigortası yaptırılması gibi bir mecburiyet söz konusu değil. Şehirleşme ile birlikte artan nüfusun sonucu beraberinde gelen yoğun trafik için bir nebze de olsa çözüm olan scooterlar yönünden birçok açıdan yasal mevzuat boşluğu bulunmaktadır. Sigorta zorunluluğu bulunmayarak trafiğe çıkartılan bu scooter’lar kullanımı sonucu doğacak maddi-manevi hasarların güvence altına alınması gerekir. Gün geçtikçe kullanımı artan, her sokak başında gördüğümüz scooter’lar yönünden maalesef talihsiz, üzücü haberleri de sıkça duymaya başladık. Mevzuat boşlukları olması ve trafikte araç sayılmaması nedeniyle kullanan kişiler de kanun kapsamında sürücü sayılmadığından scooterların bir kazaya karışması halinde birçok sorunu da beraberinde getiriyor.
Scooter’ların kazaya karışması halinde bahsettiğimiz gibi zarara sebebiyet veren ve kusuru bulunan taraf kullanıcı ise ve kullanıma sunan şirket de sigorta yaptırmamış ise kullanıcının doğrudan sorumluluğu gündeme gelmektedir.
Peki zarara uğrayan taraf scooter kullanıcısı ise?
Scooter’lar kanun kapsamında araç olarak sayılmadıkları gibi bisiklet yolu var ise öncelikli olarak bisiklet yolunun kullanılması ve trafiğe çıkılmaması da esas alınmıştır. Bu yönüyle açık bir düzenleme olmadığını belirterek kanaatimce scooter kullanıcısının yaya konumunda olduğunu ifade etmek isterim. Ancak belirtmek gerekir ki, scooter kullanıcısının trafikte her yayanın uyması gereken (örn. Işıklara dikkat ederek karşıya geçmek vb.) kuralların yanı sıra Kanun ve Yönetmelikte kendisi için özel olarak düzenlenen esaslara da uyma yükümlülüğü altındadır.
Araç sürücüsü scooter’a çarptığında ne olur?
Bir araç sürücüsünün scooter kullanıcısına çarpması halinde ceza hukuku alanında trafik kazalarında genellikle meydana gelen ve iddianamelere konu alınan suç olan “taksirle yaralama veya taksirle insan öldürme” suçu meydana gelmektedir. Ancak burada, örneğin taksirle yaralama suçunun ceza miktarının belirlenmesinin yanında yapılacak tazminat ödemeleri hesaplanırken araç sürücüsü ile birlikte scooter sürücüsünün de kusurunun mevcut olup olmadığına belirlenen esaslara uygun olarak scooter kullanılıp kullanılmadığına bakılacaktır. Bu sebeple araç sürücüleri ile birlikte scooter kullanıcıları da çok dikkatli olmalıdırlar.
Yasadaki boşluklar giderilmeli
Özetle ifade etmek gerekirse, mevzuatta scooter kullanıcılarının bir sürücü mü yoksa yaya mı kabul edildiği açıkça belirtilmemiştir. Sigorta yaptırma zorunluluğu da getirilmeyerek belirli sınırlar içerisinde de olsa trafiğe çıkışına izin verilen bu scooter ve kullanıcıları yönünden büyük tehlike arz ediyor. Scooter kullanıcılarının kullanım esasları çerçevesinde sorumluluk ve yükümlülükleri belirtilirken kullanıcıları lehine bir koruma getirilmediği ve bu yönüyle de hem araç sürücülerinin hem de scooter kullanıcılarının mağduriyetlerinin doğacağı açık olup acil yasal düzenleme yapılması gerektiği nettir.
