Seçim sonuçlarına nasıl itiraz edilir? İşte seçim sonuçlarına itiraz etmek için bilmeniz gerekenler...
14 Mayıs Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekilliği Genel Seçimlerinde oy verme işlemlerinin tamamlanmasının ardından seçim sonucuna yapılacak itiraz ve şikâyetlerin nasıl olacağını, bunların arasındaki farkları, kimlerin hangi sürede itiraz ve şikâyette bulanabileceğini yazımızda hep birlikte inceleyelim.
İTİRAZ VE ŞİKÂYET AYNI MIDIR?
İtiraz ve şikâyet kavramları farklıdır.
Oy verme işlemi başlamasından itibaren seçim sonuçlarını tespit eden tutanağın sandık kurulunca düzenlenip imzalanmasına kadar yapılacak başvurular şikâyettir.
Bir şikâyetin reddine ilişkin sandık kurulu kararları ile seçim sonuçlarını gösteren tutanakların sandık kurullarınca düzenlenmesi işlerine veya sandık kurullarının diğer kararlarına karşı yapılan işlem itirazdır.
Sandık kurullarınca verilmiş herhangi bir kararın 298 sayılı Kanuna aykırı olması nedeniyle kaldırılması veya bu Kanuna uygun hale getirilmesi için itiraz yapılır.
ŞİKÂYET
Sandık kurulu başkanlarının veya bu kurulların yaptıkları işlemlere veya aldıkları tedbirlere ve bunlara benzer sair işlemlerine veya herhangi bir kimsenin, 298 sayılı Kanun'un koyduğu yasaklara aykırı hareketlerine karşı, bu işlem veya tedbirlerin veya sair işlemlerinin düzeltilmesi veya bu Kanun'un koyduğu yasaklara uymayanların bu hareketlerinin önlenmesi için sandık kurullarına başvurulabilir. Bu şekildeki başvuruya şikâyet denilir.
Şikâyete yetkili kimseler:
a) Seçme yeterliliğine sahip seçmenler
b) Siyasi partiler veya bunların tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin (il ve ilçe kuruluşlarının) başkanları veya vekilleri
c) Siyasi partiler ve bağımsız adayların müşahitleri
d) Adaylar
ŞİKÂYETİN SÜRESİ
Şikâyet en geç, seçim sonuçlarını tespit eden tutanağın sandık kurulunca düzenlenmesine, diğer bir ifadeyle yazılıp imzalanması anına kadar sandık kuruluna ulaşmalıdır.
Tutanak imzalandıktan sonra ve fakat sandık kurulu dağılmadan önce yapılan sözlü şikâyetlerin veya verilen şikâyet dilekçelerinin sürenin geçmiş olması sebebiyle reddine karar verilir.
ŞİKÂYETİN ŞEKLİ
Şikâyet dilekçe veya sözle yapılabilir. Sözlü şikâyetler gerekçesiyle birlikte bir tutanağa yazılır. Bu tutanak adı, soyadı ve adresi de yazılarak şikâyetçiye imza ettirilir. Şikâyetçi imza atamaz ise sol elinin başparmağı bastırılır.
ŞİKÂYETİN KARAR BAĞLANMASI
Şikâyetin haklı veya yerinde görülmesi halinde kurul, karar yazmaya ihtiyaç olmaksızın, şikâyet konusu tedbir veya işlemi düzeltir yahut bu tedbir veya işlemi kaldırır.
Şikâyetçinin yetkili olmaması veya şikâyetin süresinden sonra yapılmış olması ya da haksız yahut yersiz görülmesi halinde kurulca şikâyetin reddine karar verilir. Bu halde kurulun kararını tutanak defterine yazması ve bu kararın başkan ve üyeler tarafından imzalanması gerekir.
Kurul kararları salt çoğunlukla yani kurul başkan ve üyelerinin yarıdan fazlasının oylarının o karar üzerinde toplanmasıyla verilir.
Oylarda eşitlik halinde başkanın katıldığı tarafın oyu üstün tutulur.
Şikâyetin reddine ilişkin kararın bir örneği şikâyetçiye verilir.
İTİRAZ
Sandık kurullarınca verilmiş herhangi bir kararın 298 sayılı Kanun’a aykırı olması nedeniyle kaldırılması veya bu Kanun’a uygun hale getirilmesi için ilçe seçim kurullarına başvurulabilir. Bu başvuruya itiraz denilir.
Bir şikâyetin reddine ilişkin sandık kurulu kararları ile seçim sonuçlarını gösteren tutanakların sandık kurullarınca düzenlenmesi işlerine veya sandık kurullarının diğer kararlarına karşı itiraz olunabilir.
İtiraza yetkili kimseler:
a) Seçme yeterliliğine sahip seçmenler
b) Siyasi partiler veya bunların tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin (il ve ilçe kuruluşlarının) başkanları veya vekilleri
c) Siyasi partiler ve bağımsız adayların müşahitleri, adaylar
d) Adaylar ile milletvekilleri
e) Cumhurbaşkanı adayları veya yetkilendirdiği kişiler
İTİRAZ SÜRESİ
Sandık kurullarının kararları, oyların sayım ve dökümü ile tutanakların düzenlenmesine ilişkin iş ve işlemleri aleyhine, ilçe seçim kuruluna itiraz olunabilir.
İtirazlar, sandık kurullarınca seçim sonuçlarını gösteren tutanağın düzenlenmesine kadar, sandık kurulu aracılığı ile sözle veya dilekçe verilerek ileri sürülebilir.
Sandık başı iş ve işlemlerine karşı, ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilmesi için, önce sandık kuruluna şikâyet veya itirazda bulunulmuş olması şart değildir.