Sıfırı anladık ama ikinci elde neden kredi kısıtlaması var?

Bildiğiniz üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 21 Şubat 2022 tarihinde duyurduğu düzenleme ile taşıt kredilerinde araç fatura tutarı üzerinden kredi kullanım oranları ve vadeleri ile ilgili bazı kısıtlamalar getirmişti. Buna göre, araç fiyatı;

· 400 binden düşük ise maksimum yüzde 70 kredi ve 48 ay vade,

· 400-800 bin arası ise maksimum yüzde 50 kredi ve 36 ay vade,

· 800 bin-1.2 milyon arası ise maksimum yüzde 30 kredi ve 24 ay vade,

· 1.2-2 milyon arası ise maksimum yüzde 20 kredi ve 12 ay vade,

· 2 milyon TL üzeri ise kredi kullanılamayacak.

AMAÇ İTHALATI ÖNLEMEKTİ

Geçtiğimiz Şubat ayında devreye giren bu uygulamadaki temel amacın, o ayki fiyatları da dikkate alarak, daha ucuz, belki de yerli araçların tercih edilmesine yönelik olarak algılanmıştı. Nihayetinde, araç satışları arttıkça, hele de daha üst segment araç tercihi arttıkça, ithalatın artmasının önüne geçmek amaçlanmış gibi de yorumlanmıştı. Her ne kadar, şu anda 400 bin liranın altında araç kalmadıysa da, o tarihte bu şekilde bir planlama yapılmıştı. Sekiz ayda geldiğimiz nokta gösteriyor ki, bu şekilde birçok limit artık güncelliğini yitirmiş durumda.

VATANDAŞLARIN ÖNÜNDE ENGEL

Bugün dikkatinizi çekmek istediğim konu ise bambaşka. Sıfır araçlar için kurgulanan bu uygulamanın, aynı şekilde ikinci el araçlar için de birebir uygulanmakta olması. Bildiğiniz üzere, ikinci el araç ticareti kendi içinde kapalı devre bir döngüye sahip olduğundan, ithalatın artmasına da hiçbir şekilde olumsuz katkı yaratmamaktadır.

Diğer yandan, sıfır araç almaya imkânı olmayan tüketicilerin, birikimlerini aşan tutarlarda banka kredisi kullanmasının da kısıtlanması ile ikinci elde diledikleri araçları almalarının önünde ciddi bir zorluk olarak ortaya çıkmaktadır.

Aynı şekilde bütün ticareti ikinci el işi olan galerilerin işlerine de olumsuz etkisi olduğu gerçektir.

MATRAH GİBİ GÜNCELLENMELİ

Bu düzenlemenin çıkartıldığı tarihte işin ikinci el tarafı gözden kaçmış mıdır, yoksa bilinçli olarak mı bu şekilde yapılmıştır, bunu tahmin etmek güç. Ancak; hem tüketiciler açısından hem de ikinci el esnafının ticareti açısından, ithalata sebebiyet vermeyen bu ticaretin biraz da olsa önünü açmak adına, yukarıda bahsedilen kredi kısıtlamalarının ikinci el araç satışlarında uygulanmaması daha sağlıklı olacaktır.

Bunun yanı sıra, sıfır araçlar açısından da bu tablonun aynı ÖTV matrahları gibi artık güncel olmaktan çok uzak olduğunu kabul ederek, bir güncelleme yapılmasında fayda olacaktır.