SON DAKİKA! EYT ve 3600 ek gösterge açıklaması! Sözleşmeli memura yeni haklar geliyor! EYT çalışmaları hızlandı!
Emeklilikte yaşa takılanlar için EYT yasası çalışmaları gündemdeki yerini korurken 3600 ek gösterge çalışması kapsamında sözleşmeli memurlar için de yeni haklar konusu masaya yatırıldı. Aynı zamanda eksik primi olan vatandaşların EYT'den faydalanıp faydalanamayacağı da merak ediliyor. 6 madde de eksik primlilere çözüm imkanı, 4 madde de sözleşmeli memura kadro konuları netlik kazandı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, gündemlerinin öncelikli konularının sözleşmeli memurlar için yeni haklar ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) olduğunu açıkladı. Bakanlığa göre, EYT çalışmaları 2022 yılının sonuna doğru, 530 bin kamu personelini yakından ilgilendiren çalışmalarının da Ekim 2022 sonuna kadar netlik kazanacağını ve vatandaşlara açıklanacağını belirtti.
Uzun zamandır beklenen EYT kararı için çalışmalar hızlanmış ve açıklamalar ardı ardına gelmişti. Hatta bu konunun bu yıl bitmeden netlik kazanması için bakanlıkta bir çalışma grubu kurulduğunu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in duyurmuştu.
8 Eylül 1999 tarihi öncesine sigortalı olan kişiler için erkeklerde 25, kadınlar da ise 20 yıllık sigortalı olma ve 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim şartı isteniyor. Yaş şartı ise kademeli olarak işe giriş tarihine göre değişiyor. 8 Eylül 1999 tarihinden öncesinde emeklilikte sadece prim ve yıl şartı aranırken, aynı tarihte çıkarılan yasa ile emekli olmak için yaş şartı da getirilmişti. EYT'li vatandaşlar bu yasadaki yaş şartına takılanlardan oluşuyor. Yaş şartı sebebiyle emekli olamayan kişiler emeklilik haklarının verilmesini talep ediyorlar.
Bazı EYT'liler yaş şartıyla birlikte prim şartına da takılıyor!
8 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigortalı olarak işe başlamış fakat primini doldurmamış vatandaşlar da EYT kapsamında emeklilik haklarına kavuşmak istiyorlar. Mevzuatta primini doldurmamış kişilerin tamamlayabilmesi için de imkanları bulunuyor.
Eksik primi olanlara 6 formül:
3600 gün prim ile kısmi emeklilik
Mevzuata göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup EYT kapsamındaki vatandaşların 3600 günle yani 1 yıllık primle emekli olma imkanları bulunuyor. Eğer yeterli primi tamamlama imkanı yoksa 360/0 gün de emeklilik için yeterli oluyor. Burada emeklilik için üç şartın yerine gelmesi gerekiyor. Üç şarttan hangisi en son biterse o tarihe göre emeklilik yaşı belirleniyor.
1- Sigortalılık süresinin 15 yıla tamamlanması lazım. Ancak bu şart 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan herkes için tamamlandı.
2- 4A (SSK) kapsamında 3600 gün primin ödenmesi isteniyor.
3- Kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaşın dolmuş olmasına bakılıyor.
Askerlik borçlanması
Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alarak emeklilik primlerine ekleyebiliyor. Böylece EYT için primi eksik olan bir sigortalı bu yolla prim kazanabilir. Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilerek ayrıca bir avantaj da kazanılıyor.
Doğum borçlanması
Primi eksik olan kadın sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma hakkı var. her bir çocuk için 2 yıl yani 720 gün kazanılabiliyor. Böylece üç çocuk borçlanan bir kadın sigortalı 2160 gün kazanıp eksik primini tamamlayarak EYT'li olabilir. Burada ne kadar süreye ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabiliyorsunuz.
İhya ile prim
EYT kapsamı belirlenirken farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendirilmeyi alınıyor. Bunlardan birisi de Bağ-kur. Bu kapsamda işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor borçları da siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak mümkün. Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alıyor ve primlerine eklettirebiliyor.
İsteğe bağlı sigorta
Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilirler. SGK'ya verilecek bir dilekçe ile başlayan isteğe bağlı sigortada her ay 30 gün kazanılıyor. 18 yaşından büyük Türk vatandaşı olmak ve Türkiye'de ikamet etmek yeterli oluyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yapılacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yılı bulmaması. Bu sayı aşılırsa isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamından olduğu için emeklilik hesabı da Bağkur'a göre yapılıyor.
Hizmet tespiti ile tescil
Primi eksik olan EYT'liler için bir başka imkan da hizmet tespit davası. Geçmişte sigortası yapılmış ancak primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir giriş tarihini geri çekebilir. Sigorta girişi yapılıp primi yatırılmayanlar için zaman aşımı süresine bakılmazken kayıt dışı çalıştırılmış olanlar için geriye doğru zaman aşımı süresi bulunuyor. Sözleşmeli memurlar için Çalışma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratları Cumhurbaşkalığı İdari İşler Başkanlığı koordinasyonunda çalışma yürütüyor. Sözleşmeli memurlar için mevcut durumda uygulanan 3+1 formülü masada yer alıyor.
3+1 formülü nedir?
Yapılacak düzenlemeyle mevcut sözleşmelilerin tamamının kadroya geçmesi bundan sonra sözleşmeli olarak girenlerin de 3 yıl bekledikten sonra kadroya geçmesi gündeme geldi. Alternatifli taslaklarla hazırlanan çalışmanın Ekim ayı bitmeden netleşmesi ve EYT düzenlemesi öncesi Meclis'e gelmesi bekleniyor.
Toplu sözleşme metninde var
Geçtiğimiz Ağustos ayında imzalanan toplu sözleşme metninde "Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü alınarak, sözleşmeli personel mevzuatında düzenleme yapılması suretiyle sözleşmeli personelin statülerinin yeniden belirlenmesine ilişkin çalışma, yetkili konfederasyonun katkı ve katılımıyla 2022 yılı içerisinde tamamlanacaktır" ifadesi yer almıştı.
530 bin kişi sözleşmeli memurun kadrolu personelle eşitlenmesi bekleniyor
Kamuda çalışan 530 bin sözleşmeliyi ilgilendiren çalışmada özellikle sosyal ve mali hakların kadrolu personel ile eşitlenmesi söz konusu olacak. İşte çalışma taslağının içerisindeki bazı düzenlemeler;
- Görevde yükselme sınavlarına girebilme
- İzin haklarının devredilmesi
- Yönetici pozisyonlarında istihdam edilme
- Kurumlar arası yer değişikliği hakkı
Son kararı Başkan Recep Tayyip Erdoğan verecek
Burada Çalışma Bakanlığı ile sendikalar arasında müzakereler sonucu yeni alternatifli taslaklar oluşturulacak. Taslak konusunda son kararı 3600 ek göstergede olduğu gibi Başkan Recep Tayyip Erdoğan verecek. Erdoğan'ın onayı sonrası çalışma kamuoyu ile paylaşılacak.