THK 100. Yılına umutla giriyor! 140 milyon dolarlık bataktan düzlüğe çıkış için zorlu adımlar

Türk Hava Kurumu (THK) neredeyse Cumhuriyet’le yaşıt. 16 Şubat 2025 tarihinde yani yarın kuruluşunun 100. Yılına merhaba diyecek.

Kuruluşundan itibaren havacılık eğitiminden uçak motoru yapımına kadar Türk havacılığının temellerini atan THK aynı zamanda, Vecihi Hürkuş, Şükrü Er, ilk kadın pilot Bedriye Tahir Gökmen, Madelet Reyal, Yıldız Eruçman, Eribe Kartal Hürkuş (İlk kadın pilot şehidimiz) gibi ülkemizin havacılık tarihine adını yazdıranların görev aldığı bir kuruluş.

1935’ten bu yana Türkkuşu Eğitim Merkezi, model uçak, yamaç paraşütü, yelken kanat, paraşüt, balon ve planör okulları ile sportif ve amatör havacılık konusunda önemli adımlar atan THK ülkemizde binlerce pilot ve teknisyen yetişmesini sağladı. Planör eğitiminde yaklaşık 30 bin pilot adayı THK ile bröve sahibi oldu. Son yıllarda tüm branşlarda 740 bin havacı yetiştirildi.

THK tam 6 yıldan beri kayyumlarla yönetiliyor.

Çünkü yıllardır kuruma çöreklenen ekibin bazıları yolsuzluk ve rüşvet nedeniyle haklarında açılan soruşturmaların ve kovuşturmaların neticesinde çeşitli hapis cezalarına çarptırıldılar.

Kurumun eski Başkanı Osman Yıldırım ve oğlu Emre Yıldırım’ın da aralarında bulunduğu, 2’si Fransız 41 kişi hakkındaki dava Haziran 2024 tarihinde sonuçlandı. Osman Yıldırım, zimmet, rüşvet, emniyeti suistimal, Vergi Usul Kanunu’na muhalefet ve suçtan kaynaklanan malvarlığını aklama gibi suçlardan toplam 67 yıl hapis cezasına çarptırıldı.  Bu arada eski AK Parti Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu’nun tartışmalı bir şekilde boşandığı eski eşi ve THK Üniversitesi eski Rektörü Ünsal Ban da 13 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Oysa iyi bir fikir olarak kurulan THK Üniversitesi çarçur edilen paraların merkezlerinden biriydi. Rektör Ünsal Ban kendisine maaş olarak 60 bin dolar belirlemişti. Yani bugünkü parayla aylık 2 milyon 160 bin lira gibi bir para. 

Sulh Hukuk Mahkemeleri de bu yüzden THK’ya kayyum atamaya başladı. Yapılan tespitler sonucunda önceki yönetimlerden kayyumların kucağına kalan borç miktarı tam 140 milyon dolardı. Bu miktarın 8 milyon dolara tekabül eden 288 milyon lirası SGK’ya olan borçlardı.

Ancak kayyımlar da kısa dönemler halinde atandığı için şu anda üçüncü kayyum heyeti tarafından yönetiliyor. Başında da eski Yurtdışı Akraba Topluluklar (YTB)Başkanı ve eski Yozgat Valisi Kemal Yurtnaç var.

YTB Başkanlığından çalışkanlığıyla ve proaktif tutumuyla tanıdığım Kemal Yurtnaç 14 ay önce atandığı Kayyum Heyeti Başkanlığında olağanüstü bir çabayla 140 milyon dolarlık borcu 99 milyon dolara indirmeyi başardı. Açıkladığı bilançoya göre de kuruma bağlı dernekler, havacılık vakfı ve şirketlerle THK Üniversitesi 151 milyon 616 bin lira kâra geçti. 2024 yılı gelirlerindeki artış ise 2 milyar 677 milyon lira oldu.

Kemal Yurtnaç ile THK hakkında yaptığım röportaj haber tv100’de yayınlanıyor, oradan da izleyebilirsiniz.

Kendisiyle önce THK müzesini gezdik, ardından da Etimesgut’taki THK Üniversitesi ve havacılık pistini ziyaret ettik.

THK Üniversitesi Rektörü Rahmi Er ile de sohbet etme imkânı buldum bu arada. Üniversitede şu anda 4000 öğrenci eğitim görmekte. Hava Ulaştırma Fakültesi, ona bağlı Pilotaj Bölümü, Havacılık ve Uzay bilimleri Fakültesi, İşletme Fakültesi, Mühendislik Fakültesi var. Eğitim-öğretim tamamen İngilizce yapılıyor. Her yıl pilot, uçak mühendisi, pilot, işletmeci, kabin memuru yetiştiren THK Üniversitesi’nde bu arada uçak teknisyenliği eğitimiyle ilgili bir bölümün hazırlığını da yapmakta.

Okul kayıt ücretleri ise 250 bin lira ile 550 bin lira arasında değişiyor yıllık. Tabii bu yıl itibarıyla.

Kemal Yurtnaç Türkiye’deki havacılık networkünün güçlü ayaklarının yanında zayıf halkalarının da bulunduğunu, bunun başında da havacılık eğitim merkezleri olduğunu hatırlatarak “Bunu dolduracak da THK’dir. THK havacılık eğitimine odaklanmıştır ve networkün eğitim ayağını güçlendirecektir. Bu alanda yeni sloganımız ise ‘Dünyanın Havacılık Eğitim Merkezi: Ankara’ olacak. Çünkü THK sadece pilot değil ‘Aviator-Havacı’ yetiştirmeye de odaklı. Çocuk yaştaki gençleri model uçak eğitiminden başlayarak paraşüt, yamaç paraşütü, yelken kanat, planör eğitimlerine ve akabinde pilotaj eğitimine tabi tutarak gerçek anlamda havacı yetiştirmeye yönelmiş bir kurumdur” dedi.

Zaten THK’nın 2008 yılında kurulan ve günümüzde sayısı 8 bine ulaşan “Genç Kanatlar” adlı bir gençlik örgütlenmesi de var. Öte yandan Hava Harp Okulu öğrencilerinin planör eğitimlerini, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetlerinin teğmenlerinin pilotaj eğitimlerini de THK vermekte.

Ve tabii orman yangınları.

THK’nın adını en çok son yıllardaki yangınlarda duyduk.

Bu konuda Etimesgut’ta Gökçen İktisadi İşletmesi Genel Müdürü, Emekli Albay Pilot Hakan Ekmekçi ile konuştuk. Anlattıkları son derece önemliydi.

Verdiği bilgilere göre ellerinde 8 yangın söndürme aracı var ama bunlardan ne yazık ki 3 adedi çalışır vaziyette. Bir Kanadalı firma olan Viking Şirketi’nden bu uçakların şimdi üretilen bir üst modelini almak için sıraya girilse ancak üç-dört sana sonra sıranın gelebileceğini belirtiyor. Ve her bir yeni uçağın fiyatı da 120 milyon dolar civarında. Oysa hem Hakan Ekmekçi’nin hem de Kemal Yurtnaç’ın ilginç bir önerisi var kamu kurumlarına. Özellikle de Tarım ve Orman Bakanlığı’na. Parka çekilen ve halihazırda çalışmayan bu uçaklar Kanadalı firmaya bakım ve onarıma gönderildiğinde yaklaşık 1,5 yıl sonra en az 40 yıl daha kullanılır vaziyette teslim edilebilmekte. Bunun bedeli de 22 milyon dolar civarında. Kısaca 5 uçağın bu şekilde modernize edilmesi durumunda, yenileri alınsa 700 milyon dolara mal olacak 5 uçak bu yöntemle yaklaşık 100 milyon dolara filoya katılmış olacak.

Bu uçakların helikopterlere göre bilindiği üzere büyük avantajları var. Su kapasiteleri çok yüksek. Hızlı bir şekilde su alabiliyorlar ve zamandan tasarruf edebiliyorlar. Karaya çok yakın irtifada seyredebildikleri için yangının söndürülmesinde helikopterlere göre çok daha etkili olabiliyorlar.

Evet, yıllarca “Milletin Kurumu” mottosuyla bugünlere ulaşan ama kötü niyetli ellerde kötü yönetimlerle adı yıpratılan THK kuruluşunun 100. Yılında yeniden take off yapmakta, Türk Hava Kuvvetlerine 1930’lu yıllarda halkın yardımlarıyla temin ettiği 341 adet uçak bağışında bulunan itibarlı kurum olma yolunda hızla ilerlemekte.

THK Üniversitesi’ni ziyaret ettiğimde bir simülasyon dersine bizzat katılıp kokpitte Londra Heathrow havalimanından havalandım. Çok heyecanlı bir tecrübe oldu benim için. Her bir öğrenci bu simülasyonlarla uçak kullanma konusunda eğitim almakta. Kokpitte yanımda olan emekli bir asker olan pilot bana pilotluk eğitiminin yüzde 75’inin artık simülatörlerle yapıldığını söyledi.

Kısacası İstikbal göklerdeyse THK’nun da orada olması zorunluluk haline gelmiş durumda.

Yapılmak istenen tam olarak bu.