Tarihi zenginlikleriyle bilinen Türkiye'de arkeologlar tarafından sık sık yeni keşifler gerçekleştiriliyor. Tunceli'de gerçekleştirilen son keşif ise uzun süre akıllardan çıkmayacağa benziyor.
Tunceli’de son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmalar, dünyanın en eski karayolu olabilecek verileri gözler önüne seriyor.
Hozat’ın kuzeydoğu istikametinden Hızan Dağı’nın yanı başındaki Gavurkale’ye uzanan tarihi yolun, Demir Çağı’nda yapıldığı düşünüyor.
Boyutları yer yer 1 metreyi aşan yarı işlenmiş kaya bloklarının oluşturduğu yol zemininde, eğimli yerlerin düzgünleştirildiği ve dere yatakları gibi gerekli görülen yerlere yüksekliği 1 metreyi bulan harçsız taş örgülü köprülerle ulaşımın sağlandığı anlaşılıyor.
Yolun genişliği 3-3.5 metre olmakla beraber yük hayvanları ve atlı arabaların geçişine uygun bir yol olduğu açıkça görülebiliyor. Tarihi yolun bir Demir Çağ yerleşimi olan Gavurkale’ye uzanan 3 kilometre uzunluğundaki rotası net bir şekilde izlenebiliyor.
Yüksekliği 2 metre 80 santim olup uzunluğu 20 metreye kadar ulaşan ve oldukça iyi korunmuş olan sur duvarlarının varlığının, yeni keşfedilen Gavurkale’nin en önemli özelliği olduğu belirtiliyor.
Yapılan arkeolojik çalışmalara ilişkin bilgi veren Yozgat Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Erdoğan, “Yaptığımız çalışmalar sonucunda Hozat’ın kuzeyindeki Çal mevkisinden Gavurkale’ye uzanan tarihi bir yol saptandı.
Gözlemlerimiz bu tarihi yolun, 3-3.5 metre genişliğinde olan yassılaştırılmış taş ve kaya bloklarıyla sıkılaştırılmış toprak zeminden oluştuğunu bize gösteriyor. Çalışmada aynı yol güzergahı üzerinde yüksekliği 1 metre kadar olan harçsız, işlenmiş taşlardan inşa edilmiş köprü ayakları da tanımlandı” dedi.
Gavurkalesi hakkında da bilgi veren Dr. Öğretim Üyesi Erdoğan, “Gavurkalesi ise barındırdığı kaya işçiliği ve sur yapım tekniği nedeniyle Demir Çağı'nda yapıldığını ortaya koyuyor. Yolun ve kalenin bölgenin yerel güçlerince mi yapıldığı yoksa Orta Demir Çağı'nda egemen politik gücü olan Urartularca mı yapıldığı kapsamlı araştırmalarla anlaşılacak” diye konuştu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü, 24 Nisan 2023 tarihli toplantısında Hozat ilçesi Karaca köyü sınırları içerisinde yer alan Gavurkalenin 2863 sayılı Konunun 6. maddesinde belirtilen özellikleri taşıması nedeniyle 1. derece arkeolojik sit olarak tescil edilmesine karar verdi. Müdürlük, ilgili kurumlardan bölgede koruma amaçlı imar planı hazırlanmasını da istedi.