Yapay zeka neye göre hakem atıyor? Algoritma nasıl işliyor?

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Mehmet Büyükekşi, gözlemci notlarına dayanan hakem notlarının hazırlanmasında ve hakem atamalarında yapay zeka kullandıklarını açıkladı.

Bu açıklamanın ardından özellikle hakem camiasının içindeki grupta sisteme yönelik eleştiriler başladı. Ancak bu eleştirilerin bir dayanağı olup olmadığı bilinmiyordu. Çünkü sistem hakkında bir bilgi yoktu. 

Hakem atamalarında eski sistem

Eskiden bir gözlemci karşılaşma hakemi hakkında yazılı bir rapor düzenliyordu. Bu raporlarda ilişkilerin ön plana çıktığı ve kayırma yapıldığı iddiaları vardı. Hakemlerin bir sezon içinde başarılı olup olmadığına dair tamamen kanaate dayalı bir sistem bulunuyordu.  Bu da hakem atamalarında bazı takımlar lehinde ve aleyhinde mesaj verildiğine dair kanı oluşturuyordu. 

Büyükekşi hakemlerle ilgili ne yaptı? 

Ajansspor'un haberine göre; TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, göreve geldikten sonra sistemin ölçülebilir olması için çalışma başlattı. Daha önceden hakemler hakkında bir data bulunmaması nedeniyle bütün hakemler tabiri caizse sezona başlangıç noktasında ve aynı sırada başladı. 

Yeni sisteme göre nasıl hakem atanacak?

Hakem atamalarında belli başlı kriterler bulunuyor. İşte hakem ataması yapacak yapay zekanın çalışma sistemi;

* Süper Lig'in ilk haftasında bütün hakemlerin datası sıfırdı. İlk üç hafta Süper Lig'de görev yapabilecek bütün hakemlere sırayla maç verildi. 

* Her karşılaşmanın ligdeki durum, geçmişte yaşananlar bunun gibi kriterlerle göre önem derecesi belirleniyor. Önem derecesine göre maçı yönetecek hakemler arasından seçimi yapay zeka yapıyor. Karşılaşmalar çoğaldıkça hakemlerin notlarına göre sistemin daha iyi işleyeceği belirtiliyor.

* Hakemler maça atanırken bazı kıstaslar bulunuyor. Mesela bir kentin hakemi aynı kent takımının maçını yönetemiyor. 

*  Bir hakem maçını yönettiği bir takımın karşılaşmasına 3 hafta geçmeden atanamıyor. 

* Karşılaşmayı iyi yöneten hakem bonus puan kazanıyor. Maç listesinde yer almaya devam ediyor. Bu kendisine hem yeni maç hem de para ödüllendirmesi olarak geri dönüyor.

*  Hata yapan hakem ise cezaya giriyor. Maç yönetmediği için sadece aylık maaşını alıyor.

Hakemlerin başarısı nasıl ölçülüyor? 

Hakemlerin başarısına göre değerlendirmesinde de değişikliğe gidiliyor. Maçlarda birisi Riva'da birisi stadyumda olmak üzere iki gözlemci görev yapıyor. Gözlemciler yüzlerce sorudan oluşan ve her gözlemciye ortak olarak verilen formu dolduruyor. Bu da hakemlerin öznel değil istatistik olarak değerlendirmesini sağlıyor. Gözlemcilerin doldurdukları formdan hakeme verilen notu yapay zeka otomatik olarak belirliyor. Yani gözlemciler kendileri not vermiyor.

Riva'da bulunan ve karşılaşmayı yerinde takip eden gözlemcilerin verdiği notlar arasında yüzde 15'lik bir sapma varsa Merkez Hakem Komitesi Başkanı devreye giriyor. MHK Başkanı maçı değerlendiriyor. Hata yapan gözlemci aynı hakem gibi ceza alıyor ve maçlara bir süre atanmıyor. Ayrıca bu data sistemine işleniyor. 

İlk 2 haftada oynanan 18 maçta  sadece bir karşılaşmada iki gözlemci bir hakemi farklı değerlendirdi. Orada da MHK Başkanı Sabri Çelik, karşılaşmayı tekrar izleyerek hatalı not veren gözlemciyi cezalandırdı.

Hakemlerle ilgili tüm veriler bilgisayara yükleniyor ve buna göre performans derecesi ortaya çıkıyor. En formda hakemden en formsuz olanına hakem sıralaması bu şekilde oluşuyor.

Transferde mutlu son! Yıldız isim bu gece İstanbul'a geliyor.Spor

Beşiktaş'ta Dele Alli Transferi Neden Gecikti?Spor

Neden 14 Kasım işaret ediliyor? 

TFF başkanı Mehmet Büyükeşki, hakem seminerinde yaptığı konuşmada hakem konusunda isyan eden kulüplere sitemde bulunarak 14 Kasım tarihi işaret etti.  Dünya Kupası nedeniyle bu sezon 14. hafta sonunda devre arasına girecek. Bunun 14 Kasım'a kadar olan süre içinde oynanacak 14 karşılaşmada hakemlerin performans bilgileri toplanacak.