Yastıkaltından 90 milyar lira çıktı

Kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük oranlı kredi kampanyası sayesinde son iki ayda 420 bin adet konut satılırken, sektör temsilcileri bu satışlar sayesinde yaklaşık 90 milyar liralık yastıkaltı tasarrufun reel sektöre aktarıldığını tahmin ediyor.

Kamu bankalarının düşük oranlı kredi kampanyasıyla haziran ve temmuz aylarında konut sektöründe çifte rekor yaşanırken, bankacılık sektörünün konut kredi bakiyesi 2 ayda 47,5 milyar lira artışla 261,8 milyar liraya yükseldi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünya ekonomilerini ve küresel ticareti olumsuz etkilemesiyle hükümetler, merkez bankaları, regülatörler ve bankacılık sektörü ivedi adımlar atarak, pandeminin yıkıcı sosyo-ekonomik etkilerini sınırlama yoluna gitti.

Alınan genişleyici maliye ve para politikaları ile hem reel sektöre hem hane halkına hem de finansal piyasalara önemli imkanlar sağlandı. Trilyonlarca dolarlık destek paketlerinin açıklandığı küresel ekonomilerde dipten dönülme işaretleri alınsa da piyasalarda temkinli duruş devam ediyor.

Türkiye, pandemi döneminde hükümetiyle, kurum ve kuruluşlarıyla ve bankacılık sektörüyle bireylere, KOBİ'lere, ihracatçılara, firmalara önemli destek paketlerini devreye soktu. Salgının olumsuz etkilerini en aza indirmek için kredi kanallarının açık tutulmasına, faiz indirimlerine, kredi ötelemesi ve yapılandırmasına kadar çok sayıda imkan sağlandı.

Yurt içinde iktisadi faaliyette kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte mayıs ayında başlayan toparlanma haziran ve temmuz aylarında belirgin şekilde verilere yansıdı.

Özellikle kamu bankaları, normalleşme sürecine geçiş ve sosyal hayatın canlanması için vatandaşların finansman ihtiyaçlarını uygun şartlarda sağlayabilmesi amacıyla haziran ayı başında önemli paketleri devreye aldı. Böylece kamu bankaları konuttan taşıta, beyaz eşyadan mobilyaya kadar geniş yelpazede hem bireysel tüketicileri hem de firmaları rahatlatacak düşük faizli kredi kampanyalarını açıkladı.

Konut kredi faiz oranları aylık düzeyde tarihin en düşük seviyesi olan yüzde 0,64 seviyesine indirilirken, 250 alt sektörü harekete geçiren inşaat sektörünün canlanmasına ve ertelenen taleplerin de gerçekleşmesine büyük katkı sağlandı.

İki aylık konut satışı 400 bini aştı

Kamu banklarının tarihi düşük konut kredi kampanyaları haziran ve temmuz aylarında konut satışlarında rekorları da beraberinde getirdi. Haziran ayında 192 bin 12 adetle en yüksek haziran ayı konut satış rakamı görüldü. Geçen ayda da 229 bin 357 adetle tüm zamanların en yüksek aylık konut satış rakamı elde edildi. Böylece iki aylık dönemde toplam 419 bin 369 adet konut satılmış oldu.

2019'da satılan 1,35 milyon adetlik konutun 3'te birinin sadece iki ayda satılması da önemli bir başarı alarak kayıtlara geçti.

Sektör temsilcileri, ekonomi yönetiminin ve kamu bankalarının desteği ile inşaat sektörünün tekrar eski güçlü günlerine dönüş sinyalleri verdiğini ve yeni projeler için şimdiden çalışmalara başlandığını ifade etti.

İpotekli konut satışlarında da haziran ve temmuz aylarında tarihi rekorlar kırıldı. Son iki ayda sırasıyla 101 bin 504 adet ve 130 bin 721 adet olmak üzere toplam 232 bin 225 adet ipotekli konut satışı yapıldı.

Konut kredileri 7 ayda 63,1 milyar lira arttı

Kamu bankalarının düşük maliyetli destekleri etkisini göstermeye devam ederken, ülke genelinde haziran ve temmuz aylarında kullanılan konut kredi tutarında rekor kırıldı.

1 Haziran-31 Temmuz itibarıyla konut kredi bakiyesinde 47,5 milyar lirayla tüm zamanların en yüksek artışı görüldü. Konut kredi bakiyesi 31 Temmuz itibarıyla 261 milyar 763 milyon liraya ulaştı. Geçen yıl sonundan bu yana ise konut kredi bakiyesi 63,1 milyar lira artışla rekor tazeledi.

"Konut ödemelerinin büyük kısmı alternatif yatırım araçlarından geldi"

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede düşük faiz kampanyasında satılan konutlardan ipotekli olanların yüzde 85'inin, ipoteksiz olanların ise tamamının reel sektöre kaynak olarak aktarıldığını söyledi.

Durbakayım, bu açıdan bakıldığında satışların reel sektör için çok önemli bir can suyu olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Nakit olarak banka kredisi kullanılmadan satılan konutların büyük bir kısmının ödemesinin alternatif yatırım araçlarından geldiğini düşünüyoruz. Aslında döviz ve altın bozdurarak alınan konutlara cazip oranlı indirim, vergi muafiyeti gibi özel bir teşvik getirilirse söz konusu tasarrufların ekonomiye kazandırılması hızlanabilir.”

"Son iki ayda 140 milyar liralık konut satıldı"

Demand Grup Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Demirbaş da son iki ayda 420 bin civarında konut satıldığını belirterek, bu sayede reel sektöre ciddi bir kaynak girdiğini söyledi.

Gayrimenkul veri analiz platformu Endeksa verilerine göre temmuz sonu itibarıyla Türkiye genelinde ortalama konut fiyatlarının 327 bin lira olduğunu dile getiren Demirbaş, şöyle devam etti:

"Son 2 ayda 420 bin adet konut satıldığını göz önüne aldığımızda reel sektöre yaklaşık 140 milyar liralık kaynak girdiğini görüyoruz. Bu rakam, sadece inşaat sektörünü değil betondan demire, mobilyadan perdeye kadar 200’den fazla sektörü direkt etkiliyor. Hükümetin başlattığı kampanyanın reel sektöre nasıl bir katkı sağladığını net bir şekilde görebiliyoruz."

"Yastıkaltındaki para ekonomiye kazandırıldı"

Atalay Demirbaş, yaklaşık 140 milyar liranın 47,5 milyar lirasının bankalardan çekilen kredi olduğunu belirterek, geri kalan tutarın vatandaşların kendi parası olduğunu söyledi.

Bu dönemde özellikle altın ve dolar bozdurarak konut alanlara sık rastladıklarını dile getiren Demirbaş, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Kampanyayı fırsat bilen vatandaşların bir kısmı kredi çekerken, diğer kesim de yastık altındaki parasını çıkardı. Altın ve doların tarihi zirveleri görmesi de vatandaşları konuta yönlendirdi. İnsanlar bu dönemde konut almanın avantajlı olduğunu düşündü. Sonuç olarak hükümetin başlattığı kampanya sayesinde yastık altındaki altın ve döviz gibi tasarruflar ekonomiye kazandırılmış oldu."

"Sektördeki hareketlilik yatırımlara yansıyacak"

Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş, haziranda başlayan kampanyanın ev sahibi olmak isteyenler için önemli olduğunu belirterek, beklemede kalan önemli bir kesimin harekete geçtiğini ve ev alım talebi oluşturduğunu söyledi.

Bunun sektörde ciddi bir hareketlilik oluşturduğunu sadece çekilen konut kredi tutarından görmediklerini dile getiren Taş, aynı zamanda satışta hem birinci elde, hem ikinci elde hem de ipotekli konutta rekor kırıldığını ifade etti.

Taş, fırsatı görenlerin dövizini bozdurduğunu ve pazara çok ciddi anlamda para girdiğini dile getirerek, şunları kaydetti.

"700 bin liraya ev alan en az yarısını peşin ödedi. Ortalama konut kredi tutarı da 170 binlerden 220 binlere çıktı. Sadece mayısta inşaat sektöründe istihdam 92 bin arttı. Haziran rakamları açıklandığında artış eğilimi net görülecek. Oluşan hareketlilik yatırımlara da yansıyacak. Eylül itibarıyla yeni proje tanıtımları göreceğiz."