Emre Özpeynirci

Otomobil almak hiç bu kadar zor olmamıştı!

Türkiye tarihinde sıfır veya ikinci el bir otomobil almak hiç bu kadar zor olmamıştı. Bir taraftan satın alma gücümüz hızla erirken diğer taraftan otomobil fiyatları kurlara, artan üretim maliyetlerine ve yüksek vergilere bağlı olarak durmadan yükseliyor.

Bunların üstüne krediye ulaşmak da imkânsız hale gelince, ne yazık ki nüfusun büyük kısmı ne sıfır ne de ikinci el bir otomobil alamıyor. Ama arınmadan sonra en büyük ihtiyacımız olan otomobillere (mobilite) sahip olmak bu kadar zor olmamalı.

Hükümetin ÖTV’ye neden ihtiyacı var?

Türkiye’de devletin vergi gelirleri dolaylı ve dolaysız vergiler olarak ikiye ayrılır. Dolaylı vergiler, yansıtılması en kolay vergilerdir. Katma değer vergisi (KDV), özel tüketim vergisi (ÖTV), gümrük vergileri, banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) dolaylı vergiler içerisinde yer almaktadır. Kazanç veya gelir yerine, harcamalar üzerinden alınırlar. Yani bir malı almadan dolaylı vergilerini ödersiniz. Kolay tahsilat anlamına gelir.

Dolaysız vergiler ise kişilerin gelir veya kazançları üzerinden alınan vergilerdir. Gelir vergisi, kurumlar vergisi dolaysız veya doğrudan vergilere örnektir. Ama bu tip vergilerin sağlıklı bir şekilde toplanması dolaylı vergilere göre çok zordur.

Sıfırı anladık ama ikinci elde neden...

Bildiğiniz üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 21 Şubat 2022 tarihinde duyurduğu düzenleme ile taşıt kredilerinde araç fatura tutarı üzerinden kredi kullanım oranları ve vadeleri ile ilgili bazı kısıtlamalar getirmişti. Buna göre, araç fiyatı;

· 400 binden düşük ise maksimum yüzde 70 kredi ve 48 ay vade,

Mikro fuarda Macron rüzgarı

Avrupa’da uzun yıllardır Frankfurt Fuarı ile dönüşümlü olarak iki yılda bir düzenlenen Uluslararası Paris Otomobil Fuarı, dört yıl aranın ardından dün basın günüyle kapılarını ziyaretçilere açtı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un açıp, ziyaret ettiği fuar, 23 Ekim tarihine kadar Paris’teki Porte de Versailles’de ziyaret edilebilecek. 2020 yılında pandemi nedeniyle iptal olan Paris Fuarı bu yıl Avrupa’da düzenlenen ilk ve tek uluslararası otomobil fuarı özelliğine de sahip.

Otomobilde yerlileştirme çalışmaları çok zayıf!

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, her yıl Türkiye'de üretilen motorlu araçların yerli katkı oranlarını açıklıyor. Bakanlığın 2022 yılı raporuna göre, Türkiye'de üretilen motorlu araçların yani otomobil ve ticari araçların yerlilik oranları 2021’e oranla biraz yükseldi. Buna göre, 2021 yılında ortalama yüzde 54,32 olan yerlilik oranı 2022 yılına gelindiğinde yüzde 55,96 oldu.

Bundan da kuşkusuz Türkiye’de yüzde 25 ile en düşük yerlilik oranıyla üretim yapan Honda’nın 2021 yılı sonunda fabrikasını kapatması etkili oldu.

ÖTV’de indirim söylentisi herkese zarar veriyor!

Türkiye’de ekonominin durumu ortada. Bir taraftan yüksek enflasyonla mücadele ederken, diğer taraftan artan kurlara bağlı herşeye art arda zamlar geliyor.

TL’nin değer kaybıyla, satın alma gücümüz de hızla düşünce, herkes ‘bir umut’ diye düşünerek en ufak söylentileri bile ciddiye alıp gerçekmiş gibi yansıtıyor.

750 bin adetlik pazara bile ‘iyi’ diyecek...

Ağustos ayında yüzde 17,31 daralan otomotiv pazarı, Eylül ayına gelindiğinde yüzde 8,65 büyürken, dokuz ay sonunda ise yüzde 6,74 küçüldü.

Eylül ayındaki büyümede geçtiğimiz yılki kötü sonuca göre baz etkisi kendisini gösteriyor. Yani eylülde göreceli bir büyüme var. Araç getiren satmış. Bu marka sıralamalarında da kendini gösteriyor. Ama ortada araç ve kredi olmamasına rağmen toplam 62 bin 84 adet araç satılmış, hiç de fena değil.

Mikro mobilite şirketleri otomotive meydan okuyor

2020 yılında 41,2 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan global mikro mobilite pazarı 2021 yılında 48,11 milyar dolara çıkarken, 2030 yılına kadar ise 200 milyar dolarlık büyüklüğü aşması bekleniyor. Türkiye’de ise düşen satın alma gücüne bağlı olarak paylaşımlı mikro mobilite pazarının daha da önem kazanarak 2026’da 20 milyar doları bulacağı konuşuluyor.

Bomba sürpriz ortaya çıktı! Herkes ters köşe oldu

Honda, 1997 yılından bu yana faaliyette olan Gebze fabrikasını geçen sene eylül sonunda resmen kapattı. Yaklaşık 2 bin kişinin çalıştığı fabrikada son yerli Civic Sedan modeli Eylül sonu banttan indirildi. Fabrika yıl sonunda yeni sahibi Habaş'a teslim edildi.

Almanya’daki ‘ticari’ şova Türkiye damgasını vurdu

Türkiye adına birçok ilkin dünya vitrinine çıktığı fuar bugün basın günüyle kapılarını açarken, 25 Eylül’e kadar ziyaret edilebilecek.  Fuar 4 yıl aranın ardından düzenlendiği için hem büyük önem taşıyor hem de yoğun ilgi görüyor.

FUARA 1400 ŞİRKET KATILDITeknoloji, lojistik, otobüs, hafif ticari araç ve ulaşım sektörleri ile start-up ve mobilite şirketlerini buluşturacan fuara 42 ülkeden 1.400’den fazla şirket katıldı. “Hareket halindeki insanlar ve nesneler” temasıyla düzenlenen fuar  geleceğin ulaşım çözümlerini de gözler önüne serdi. Kuşkusuz bu yıl Hannover’in en önemli yıldızı Türkiye oldu. Ana ve yan sanayi olmak üzere Türkiye’den 134 firma katıldı. Amerikan Ford’u Avrupa’da son 7 yıldır ticari araç lideri yapan Ford Otosan başta olmak üzere fuarda Temsa, Karsan ve Anadolu Isuzu yeni modelleriyle fuara damgasını vurdu. Ayrıca Mercedes ve MAN’ın Türkiye’de ürettiği yeni nesil modeller de fuarda yer aldı.

Hükümet her araçtan 281 bin TL kazanıyor

Düşünün ağustos ayında otomotiv pazarı yüzde 17,80 daralırken, hükümetin ÖTV gelirleri yüzde 185,03 artışla 14,6 milyar TL’yi aşmış. Bir önceki ay olan temmuza göre bile ÖTV gelirinde yüzde 26,74 artış yaşanmış ki zaten nasıl artmasın, bugün en ucuz otomobilin üzerinde yüzde 112’lik vergi yükü var.

8 AYDA %111 YÜKSELDİ

Otomotiv sanayi için tehlike çanları çalıyor!

Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan otomotiv sektöründe işler iyi gitmiyor. Araç tedarikinde yaşanan sorunların devam etmesine bağlı hem iç pazar hem de ihracatta yaşanan daralma otomotiv sanayini de ciddi şekilde etkiliyor. Kuşkusuz bazı fabrikaların yaz arası vermesinin de etkisiyle ağustos ayında toplam üretim yüzde 13,3 düşerken, ağır ticari araçlar dâhil toplam pazardaki kayıp da yüzde 13,7’i buldu. İhracat cephesine baktığımızda da ağustosta kaybın yüzde 21,9’u bulduğunu görüyoruz.

RESESYONLAR ETKİLİYOR

Ya güncellenecek, ya güncellenecek!

Düşünsenize araçların vergisiz fiyatlarına dayalı matrah sistemi, kurdan dolayı yaşanan en ufak artışta bile karşınıza otomatik zam olarak çıkıyor.

KASIM 2016

Araç yok olsa da alan yok!

Ağustos ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı %17,3 azalarak 48.336 adet olurken, aynı dönemde otomobil satışları %21,3 kayıpla 35.230 adet, hafif ticari araç pazarı ise %4,3 azalarak 13.106 adet oldu. 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde ise toplam pazar bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,5 oranında azalarak 458.446 adet olarak gerçekleşti. Böylece pazardaki daralma ağustos ayında yeniden hızlandı. Otomobil satışları 8 ayda %9,4 oranında azalarak 354.543 adet, hafif ticari araç pazarı %5,2 azalarak 103.903 adet oldu.

Eğer teşvik edilmezse sonunculuğumuz sürer

Türkiye'de yüzde 100 elektrikli otomobil satışları model sayısının artmasına paralel ilk 7 ayda adetsel olarak yüzde 148 artarak 2.532 adede, toplam pazar içindeki oranı açısından da yüzde 169 artarak yüzde 0,79’luk paya ulaştı. Bunu bazıları olumlu bir gelişme olarak yorumlasa da ne yazık ki işin aslı öyle değil. Avrupa’da emisyon sınırlamalarına, vergisel ve parasal teşviklere bağlı olarak elektrikli otomobillerin payı hızla artarak şimdiden yüzde 12’yi aştı. Fişe takılan şarjlı hibritleri de eklediğimizde yüzde 20’yi aşıyor.

Avrupa’da 2030 yılında toplam otomobil satışlarının yüzde 70’inin, 2035 yılında ise tamamının elektrikli olacağı ortada. Çünkü 2030’dan itibaren emisyon sınırı iyice düşerken, 2035’ten itibaren ise içten yanmalı araçların satışı tamamen yasaklanıyor. Sonuçta hem ithalatta hem de ihracatta Avrupa’ya göbeğinden bağlı olduğumuz için bizde de aynı sürecin kaçınılmaz olacağı bir gerçek. Tabi ki bu dönemde kendimizi Avrupa’dan ayrıştırmazsak...