Küresel piyasaların gözü bugün ABD enflasyon verisinde.Önemli bir veri çünkü piyasaları hareketlendirecek bir veri.Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanaklarında enflasyon görünümüne yönelik yukarı yönlü risklerin arttığına işaret edildi.Geçen hafta tarım dışı istihdam verisi geçen yıl aralıkta 256 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den 4,1'e indi.Fed'in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç ise yüzde 0,3 artarak 35,69 dolara yükseldi.
ABD'de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, ocakta 73,2'ye düşerek piyasa beklentilerinin altında kaldı.
Döviz yatırımcısı dikkat!
Konu dövizin değer artışı veya değer kaybı değil.Konu fırsatçılık ve sessiz kalanlar!Konu sahte döviz sorunu.Bu sorun öyle bir hal aldı ki, artık dövizciler "Sigorta Komisyonu" adı altında yeni bir uygulama başlattı.Tarihi günler yaşıyor, yapılanları hayretle izliyor, sessiz kalanları da şaşkınlıkla anlamaya çalışıyoruz.İki ay önce sözüm ona 600 milyon dolar sahte döviz piyasaya sürülmüş, banka ve döviz büroları eski basım 100 yeni basım 50 dolar banknotları almamaya başlamış, ülkede "Sahte döviz" krizi yaşanmıştı.Kısa sürede banka ve döviz büroları para sayma makinalarının yazılım güncellemesini yaparak her şey normalleşecekti.Evet geçen ay bankalar birliği açıklama yaparak para sayma makinalarının güncelleme sürecinin tamamlandığını, bankaların almaya başladığını açıklamıştı.Bir aydır kamu bankalarında sorun ortadan kalktı ve süreç normalleşti.Ancak çoğu özel bankalar ve döviz büroları hâlâ alım yapmıyor.Yani, sorun çözülmedi.Bırakın çözümü iş fırsatçılığa gitti.Döviz büroları 1,5-3 dolar aralığında (adamına göre) komisyon kesmeye başladı.Neden?Sahte olma riskine karşı sigorta bedeli.Bir döviz bürosu çalışanı makina olmadan bir paranın sahte olup olmadığını anlayamaz mı?Anlar.Anlamazsa ne olacak?Anlayanı çalıştıracak.Başka?Paraya kıyacak para sayma makinasının en üst modelini alacak.Sonuçta işi o, kendi işine yatırım yapıyor.Peki paralar sahte olsa sa olmasa da bu komisyonlar alınıyor mu?Evet, alınıyor.Sahte çıkmazsa kazanç kimin cebine giriyor?Dövizcinin.Sahte çıkarsa ne olacak?Yine dövizcin kendi sorumluluğunda.Vatandaşın şuçu ne?Vatandaşın bir suçu yok, onlar sadece çarkın kurbanları.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Mayıs 2023'de "Küçük esnafımızın prim gününü 7.200 güne indiriyoruz" diye müjde vermişti.
Aradan 1,5 yıl geçmesine rağmen bir gelişme olmadı."Milyonların Gözü TBMM'de: Küçük Esnafa Erken Emeklilik Müjdesi Geliyor!" haberleri karşısında küçük esnaf çok umutladı.
Para piyasaları yoğun veri akışının olduğu bir haftaya başlayacak!
Çarşamba günü ABD Merkez Bankası (Fed), 17-18 Aralık tarihli FOMC toplantı tutanaklarını açıklayacak.Perşembe günü ABD Borsaları, eski ABD Başkanı Jimmy Carter için Ulusal Yas Günü ilan edilmesi nedeniyle kapalı olacak.Euro Bölgesi enflasyon ve işsizlik oranları açıklanacak.ABD’de bu hafta ADP Özel Sektör İstihdamı, İşsizlik Başvuruları, Tarım Dışı İstihdam verileri önemli olacak.
2025 yılı küresel ekonomiler için oldukça karışık ve belirsiz bir yıl olmasını bekliyorum.20 Ocak tarihine kadar sıkıcı bir piyasa bekliyorum.Yani, Donald Trump, resmi olarak görevi teslim almadıkça piyasalar kendine yeni bir hikaye oluşturamaz.2025 yılı için her çeyreğin ayrı bir hikayesi, ayrı bir trendi olmasını bekliyorum.Yılın ilk çeğreğinde ABD Başkanı Donald Trump'ın vereceği mesajlar, piyasalar için önemli olacak.ABD-Çin ticaret savaşları, AB ülkelerine uygulanması beklenen ek vergi yükümlülükleri, ABD'nin borç krizi, jeopolitik gerilimler gibi bir çok belirsizlikler var.Yılın ilk yarısını ekonomi ve piyasa odaklı, ikinci yarısını jeopolitik gerilimin etkisinde kalmasını bekliyorum.Yılın ilk yarısı 2024'e kıyasla daha ılımlı geçebilir.Çünkü enflasyon rakamların gerilemesi, faiz indirimlerin gerilemeye devam etmesi, Rusya-Ukrayna barış görüşmeleri gibi konular iyimserliği destekleyebilir.Sonuç olumlu olur mu? Bence hayır.2025 yılını belirsizlikle dolu bir yıl olmasını beklediğimden, yatırımcıların da dikkatli olmasını öneririm.Yapılması gereken iki şey var;1- Birikimleri çeşitlendirmekKesinlikle tek bir enstrümana yatırım yapmamalı.Risk dağıtmak için birikimleri en az 5 farklı enstrümana bölmek gerekiyor.Örneğin 1 milyon TL'si olan bir yatırımcı, sepetine 200 bin liralık enstrümanları dağıtmalı.Kişinin gelir, miktar, zaman ve beklentisine göre sepetteki çeşitlilik değişir.2- Uzun vadeli yatırımcı olmakİki türlü yatırımcı var.Bilerek ve isteyerek uzun vadeli yatırımcı olanlar, mecburiyet karşısında uzun vadeci olmak zorunda olanlar.Bilerek ve isteyerek uzun vadeli planlama yapan yatırımcılar, birikimlerinin fiyatına değil, miktarına odakların.Geleceğe dair planları vardır ve planlarına sadık kalırlar.Mecburiyet karşısında uzun vadeli yatırımcı olanlar, yanlış tercih nedenli risk almıştır ve zarar ettiğinden beklemek zorunda kalır.
Finansal piyasalarda fırsatlar ve riskler hiçbir zaman bitmez.Soğukkanlı olan ve psikolojisini iyi yönetenlere piyasa zevkli olur.Diğer türlüsü acı ve ızdırap dolu koca bir yıl demek.
Para piyasalarının bu hafta sakin ve kısa bir haftayı geride bırakmasını bekliyorum.Yurt içi piyasalarda TÜİK enflasyon verisini takip edeceğiz.Hafta geneli tatil rehavetinde geçebilir.
Para piyasalarında bu hafta şu bant aralığını takip edeceğim:
Bu haftanın en çok merak edileni asgari ücret miktarıydı.
Asgari ücret yüzde 30 artışla 22 bin 104 lira oldu.
Eğer zengin olmak ya da özgür olmak istiyorsan yol aynıdır.Bugünden itibaren tüketiciliği bırak. Dünyadaki tüm kaybedenler tüketicidir. Tüm milyarderler ise üreticidir. Özgür insanlar tüketmeyi bırakmıştır. Tüketiciler film izler. Üreticiler kitap okur. Tüketiciler zaman değer kaybeden şeyler satın alır. Üreticiler ise değer kazanan şeyler satın alır. Tüketicilerin her zaman en yeni şeyleri vardır, üreticilerin ise en eski ve en değerli şeyleri. Disiplin, kararlılık, sabır. Asla bir tüketici olma.
Onurlu ol ve kimseye muhtaç olma. Bugün gardolabına bak, ne kadar gereksiz ve kullanmadığın şeylere para harcadığını anlayacaksın. Kullanmadığın her şeyi odanın ortasına yığ, ne kadar gereksiz harcamalar yaptığını göreceksin. Bugün yeni alacağın şeyleri tekrar düşün, tamir edip biraz daha kullanabilirmisin veya ihtiyaç mı. Alışkanlıklarını düşün, nerelere sık gittiğini, nelere sık harcama yaptığını, alışkanlıklarının çoğunun para harcamakla olduğunu anlayacaksın.
Küresel piyasaların merakla beklediği FED kararı açıklandı.Amerika Merkez Bankası (FED), piyasaların beklentisi doğrusunda 25 baz puan faiz indirimi yaptı.Fed, bu yıl 3.faiz indirimini yapmış oldu.Fed'in 2025 yılında 2 kez faiz indirimi yapması bekleniyor.Fed'in faiz kararı piyasalar tarafından önceden satın alınmıştı.Dolar karşısındaki enstrümanlar değer kaybetti.Dolar endeksi (dxy), 107 seviyesinin üzerine çıktı.Ancak ne dolar endeksindeki yükselişin ne de dolar karşısındaki enstrümanların düşüşü kalıcı değil.Yani, dolar karşısındaki varlıklar orta ve uzun vadeli yatırımcılar için fırsat getirmiş oldu.Pazartesi günkü yazımda belirttiğim gibi haftayı ikiye ayırmıştık;Çarşamba'dan önce, Çarşamba'dan sonra.Özellikle TL'ye ihtiyacı olanların Çarşamba gününe kadar işlerini halletmesi konusunda uyarılarımın olduğunu anımsatmak isterim.Ons altın da 2 bin 580 dolar, ons gümüş de 29,80 dolar seviyelerini bekliyorduk.Fed'in faiz kararı öncesi ons altın 2 bin 651 dolar seviyesinden 2 bin 615 dolar seviyesine gerilediğini, ons gümüşün 30,58 dolar seviyesinden 29,85 dolar seviyesine gerilediğini gördük.
Artık altın ve gümüş fiyatlarında düşüş fırsatı kollayanların hazırlık yapması gerekiyor.Dolar karşısındaki tüm enstrümanlar benim paramla ucuz.Dolar ile alabileceğiz enstrümanların da ucuz olduğunu belirtmek isterim.
Para piyasalarında bu hafta oldukça yoğun geçecek.Kısa vadeli işlem yapanların dikkat etmesi gerekiyor.Merkez bankaları yılın son faiz kararlarını açıklayacak.Başta ABD Merkez Bankası (FED), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) olmak üzere 30'un üzerinde merkez bankası faiz kararını açıklayacak.Diğer yandan yoğun veri akışı da takibimde olacak.Asgari Ücret Tespit Komisyonu bu hafta ikinci kez bir araya gelecek.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) "Piyasa Katılımcıların Anketi" açıklanacak.Çarşamba akşamı saat 22:00'de Fed'in faiz kararı 22:30'da da Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları önemli.Fed'in 25 baz puan faiz indirim beklentisi piyasalar tarafından fiyatlandı.Ondan sebep haftayı ikiye ayıracağım;Çarşamba öncesi, Çarşamba sonrası.
Bu haftaya özel takip edeceğim bant aralıkları şöyle;
Türkiye, 2024 yılını dış politikada yakaladığı olağanüstü başarı ile tamamlıyor.Suriyelilerin vatanlarına geri dönmesi dünyanın en çok konuştuğu konu oldu.Bu başarının arkasındaki isimler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın'dır.Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde barış anlaşması imzaladı.Yine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önderdiğinde yapılan barış anlaşması, diğer aktörleri kızdırdı.Türkiye bu haftayı dış politika tarafında başarılar ile tamamlıyor.
Bu gelişmeleri Türkiye piyasalarına kısa vade için pozitif yansımasını görebiliriz.TL ve borsa üzerinde etkisini görmek mümkün.