Yılın 3. Enflasyon Raporu açıklandı... Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan kritik raporları paylaştı : “Hedefimiz fiyat istikrarı”

Yılın 3. Enflasyon Raporu açıklandı.. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, Enflasyon Raporu 2023-III'ün tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında açıklamalarda bulundu. Erkan istikar vurgusu yaparken, Merkez Bankası rezervlerinin güçlendiği ve Türkiye'nin risk priminin düştüğünü belirtti.

Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58 olarak açıkladı.

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın açıklamalarından öne çıkanlar şu şekilde:

TCMB'de temel amacımız fiyat istikrarıdır. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için parasal sıkılaştırma sürecine başladık. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendireceğiz.

"ENFLASYON KISA VADEDE YÜKSELECEK"

Enflasyon kısa vadede geçici yükseliş gösterecektir. 2024 dezenflasyonun başlamasını sağlayacak zemini dikkatle oluşturuyoruz. 2025 sonrası ise istikrar dönemininbaşlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken öngörülebilirlik de artacaktır. Dezenflasyon sürecinde enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler tutarlı şekilde iyileşmeye başlayacak.

"SEÇİCİ KREDİ KARARLARI İÇ TALEBİ DENGELEYECEK"

Enflasyonun gerilemesine en büyük katkı temel mal, gıda ve enerji kalemleri olmuştur. Hizmet grubunun katkısı 15 puan civarında yatay seyretmektedir. İktisadi faaliyetteki güçlü seyirde özellikle iç talep etkili. İç talebe karşın toplam arz daha ılımlı seyrediyor. Seçici kredi sıkılaştırması kararlarımızın iç talebi dengeleyeceğini öngörüyoruz. Çıktı açığının kapanması dezenflasyon sürecinin önemli birleşeni olacaktır.

"2025 YILI SONRASINI İSTİKRAR DÖNEMİNİN BAŞLANGICI OLARAK GÖRÜYORUZ"

Fiyatlarda geçici düzeltmeler yerini kur istikrarı, iyileşen cari denge, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır.

Enflasyonun ana eğilimi tutarlı bir şekilde iyileşmeye başlayacaktır. 2025 yılı sonrası ise istikrar döneminin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken öngörülebilirlik artacaktır.

Küresel büyüme zayıf seyrine devam etmektedir. Türkiye’nin ihracat yaptığı 110 ülkenin büyüme oranları oluşturularak büyüme endeksi kayda değer değişim göstermemiştir. 2022 yılına kıyasla dış talep yıllı bazda yavaşlamaktadır.

Çin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0.8 oranında büyümüştür. Bu büyüme beklentilerin altında kalmış ve ilk çeyreğe göre önemli bir yavaşlamaya işaret etmiştir. Küresel büyümedeki yavaşlamanın katkısıyla emtia fiyatları ve arz koşullarındaki olumlu görünüm bu rapor döneminde devam ediyor. Emtia ana endeksi bir önceki aya göre yüzde 18.3 oranında gerilemekle birlikte uzun dönem ortalamalarının üzerindedir.

"TALEP KOŞULLARININ ENFLASYONİST DÜZEYDE SEYRETTİĞİNE İŞARET ETMEKTEDİR"

Bankamızda enflasyonun ana eğiliminin tespitinde B, C endeksleri gibi dışlama yöntemi yaklaşımlar medyan istatistiki yöntemler kullanmaktayız.

Geniş kapsamlı gösterge seti haziran ayında enflasyon ana eğiliminde güçlenme işaret etmiştir. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin veriler özellikle iç talebin etkili olduğunu göstermektedir. Perakende satış hacmi endeksi tüketimde ivmelenmeye işaret etmektedir.

"KİRA ARTIŞLARI ENFLASYON ÜZERİNDE ETKİLİ"

Talebin uzun süre arzdan daha hızlı gelişmesi enflasyon üzerinde önemli bir risk oluşturmaktadır. Arz ve talebin uyum içinde hareket etmesi fiyat istikrarı, fiyat istikrarı da sürdürülebilir büyüme için çok önemlidir."

Ücret artışları maliyet artışlarına yol açmaktadır. Ücret artışlarının çoğu birkaç ayda fiyatlara yansıyacak. Hizmet sektöründe fiyat artışları yüksek seviyelerini sürdürmekte. Kira artışları enflasyon üzerinde etkili. Enflasyondaki ataletin kırılması beklentilerin çıpalanmasına bağlı. Tüm araçlarımızı enflasyon tek haneye gelene kadar kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz.

"CARİ İŞLEMLER HESABINDA BELİRGİN BİR İYİLEŞME ÖNGÖRMEKTEYİZ"

Yurt içi talebin hızlı büyümesi sonucunda 2023 yılının ilk 6 ayında ithalatımız yüzde 4’ün üzerinde artarak 185 milyar dolara ulaşmıştır.

Küresel gelişmeler, kredi genişlemesi ve belirsizlik algısı nedeniyle altın ithalatı ilk yarıda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 11 milyar dolar artmıştır.

Mayıs ayı itibarıyla 12 aylık cari açık 60 milyar dolardır. Yılın ikinci yarısında ise parasal sıkılaştırmanın etkileri ve hizmet gelirleri kanalı ile cari işlemler hesabında belirgin bir iyileşme öngörmekteyiz.

Güçlü iç talep doğrudan hem cari denge kanalıyla enflasyon ve döviz kurlarını etkilemektedir. Kur gelişmelerin enflasyona yansıması farklı kanallar üzerinden gerçekleşiyor. Maliyet kanalına odaklandığımızda 2018 yılına kadar gerileyen döviz kuru geçişkenliği katsayısı son dönemde yükselmeye başlamıştır.

Kur geçişgenliği sektörler arasında değişkenlik göstermekle birlikte döviz kurları geçişgenliğindeki artış tüm sektörler için geçerlidir. Geçişgenlik ekonominin durumuna göre değişmektedir. Seçici kredi sıkılaştırması ile güçlendirdiğimiz parasal sıkılaştırma süreci döviz kuru istikrarını destekleyecektir.

Hizmet sektöründeki fiyat artışları yüksek seviyelerini sürdürmekte hizmet enflasyonu mal enflasyonuna kıyasla katılık arz etmektedir. Hizmet enflasyonu yüzde 55’in üzerinde katılaşmıştır.

Fiyatı artan kalemlerin azalanlara kıyasla ağırlığını gösteren yayılım endeksi hizmet sektörü için hesaplandığında tarihsel ortalamaları aşmıştır.

Hizmet baremleri fiyatlama davranışları uyarında enflasyonist etkilerin uzun bir zamana yayılmasına neden olur.

GAYRİMENKUL PİYASASI HAKKINDA

Gayrimenkul piyasasındaki arz talep uyumsuzlukları enflasyonu etkilemektedir. Gıda, turizm kaynaklı gelişmelerden etkilenen lokanta ve alt gruplarında aylık artışlar süreklilik gösteriyor.

Enflasyon beklentileri bir süredir yüksek seviyede katılık göstermekte son aylarda yükselmektedir. Enflasyondaki ataletin kırılması beklentilerin çıpalanmasına bağıldır.

2023 yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 58’e yükselttik. 2024 yıl sonu tahminimizi yüzde 33’e güncelledik. 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 15’e gerileyeceğini tahmin ediyoruz.

"ENFLASYONU HEDEFLEYEN DENGELEYİCİ ADIMLAR ATIYORUZ"

Seçici kredi sıkılaştırması yoluyla enflasyonu hedefleyen dengeleyici adımlar atıyoruz ve atmaya da devam edeceğiz. Miktarsal sıkılaştırma kararlarımızla birlikte döviz kuru ve iç talep üzerinde aşırılıklar oluşturmadan TL likiditesinin istikrarlı gelişimini temin edeceğiz. Çalışmalarını başlattığımız ve bir süre sonra açıklayacağımız üzere TL tasarruf enstrümanlarını çeşitlendirecek ve sermaye piyasalarının derinleşmesini destekleyeceğiz.

Merkez Bankası güven, istikrar ve şeffaflık prensipleri doğrultusunda tamamen verilere dayalı ve tam bir koordinasyon içinde kararlarını verecektir. Kademeli ve istikrarlı ilerleyişimizle birlikte amacımız beklentilerin yeniden çıpalanmasını sağlamakla birlikte öngörülebilirliktir.