Zeytinde çileli hasat zamanı! Bursalı zeytin üreticileri sitem etti: Fiyatlar maliyeti karşılamıyor!
Zeytin üreticileri her geçen gün artan mazot, sulama, ilaçlama, gübreleme, işçi yevmiyesi gibi masraflarla boğuşuyor. Hasat edilen zeytinleri satabilmek için zeytin kooperatiflerinin önünde uzun kuyruk oluşturan zeytin üreticileri, zeytin satışında maliyetin altında fiyat verilmesine sitem etti.
Hude Gürbüz
“ZEYTİN ÜRETİCİLERİ KAN AĞLIYOR”
Hasat zamanı oluşan kuyruğun bu sene 2 katına çıktığı zeytin kooperatiflerinin önünde saatlerdir beklediklerini ifade eden çiftçiler, yaşadıkları sorunları tek tek tv100.com muhabiri Hude Gürbüz’e anlattı. Kimi çiftçi, zeytinin bu sene 30-35 lira bandında alınmasının çiftçiyi zarara soktuğunu dile getirirken kimi çiftçi ise zeytin üreticilerin yaşanan durumdan dolayı kan ağladığını ifade etti.
“SABAHLARA KADAR ZEYTİNİ DEVRETMEYE ÇALIŞIYORLAR”
Kooperatif önünde oluşan kuyrukta bekleyen çiftçi Mustafa Küçük, üreticilerin yaşadığı zorluk ve sıkıntıları şu ifadeler ile anlattı; “Burası Bursa’nın İznik ilçesine bağlı Boyalıca mahallesi. Zeytinin en çok yoğun olduğu mahallemiz. Burada şu an 2024-2025 yılı zeytin hasat sezonu başladı, devam ediyor. Çiftçilerimiz burada gördüğünüz üzere akşam topladığı tarladan getirdiği malı makine de eleyerek, ayırarak, sınıflandırma yaparak gelip şu anda Tarım Kredi Kooperatifine veriyor. Yukarıda ise Marmarabirlik Kooperatifine veriyor ve tüccara bu zeytini satıyor.
Bu sene zeytin fiyatları çiftçinin, üreticinin beklediği gibi olmayınca tüccarın fiyatları aşağıda, Maramarabirlik’in açıklamış olduğu fiyat çiftçinin çok beklentisinin altında olunca piyasada zeytin bolluğu da malum bu sebeple kooperatiflerin önünde kuyruk her yıl olduğunun iki katı muazzam durumunda ve çiftçi de bu sebeple yaklaşık olarak 24 saat sıra bekleyip traktörünü, arabasını, zeytinini sarıp bir gün önceden sıraya sokup bir gün sonra malını dökmeye çalışıyor. Deyim yerindeyse çiftçi toplamış olduğu zeytini sabahlara kadar kooperatiflere devretmeye çalışıyor.
“ÜRETİCİLER ENFLASYON FARKINI ALAMADI”
Bu sene fiyatlar geçen senenin altında. Zeytin de rekolte yüksek olunca dane (adet) kalibrede düşük. Dolayısıyla fiyat ortalaması geçen sene iri zeytin 90-95 lirayken bu sene 60 ile 45 arası seyrediyor. Bu zeytinin biraz da sık ve ince oluşu ile alakalı ama enflasyon farkını alamadı zeytin üreticisi. Biz mazotu geçen yıl 20 liraya alırken bu sen 45 lira, gübreyi 500 liraya alırken bu sene 1000 lira. Geçen sen işçi yevmiyesi 800 lirayken bu sene 1500 lira ama zeytin geçen sene ortalaması 90 lirayken bu yıl maalesef şu an 55–60 lira bandına düşünce malum zeytinin maliyeti de kilogram başına 40-45 lira olunca şu anda çiftçi neredeyse ürettiği maliyet fiyatına zeytini satıyor diyebiliriz.
“ÇİFTÇİ ZARARA GİRMİŞ DURUMDA”
Bu sene çiftçinin, zeytin üreticisinin kar yapma olasılığı çok az. İri zeytini olan kar yapabilir ama yağlık, ince zeytini olan çok zor kar yapar. Geçen yıl yağlık fiyatları 55-60 lira bandındayken yağlık zeytinin, bu sene 30-35 lira bandında alınması çiftçiyi, zeytin üreticisini çok kötü zora sokmuş durumda.
“ÇİFTÇİNİN BU SENE ZEYTİNDEN BİR BEKLENTİSİ KALMADI”
Zeytin rekoltesinin yüksek oluşu, özel piyasa ile zeytinin üretilmesi bunun alınması satılması ile ilgili kuruluş ve kooperatiflerin doğru fiyatlandırma yapamamasıyla alakalı bu sene enflasyon farkı zeytinde hissedilmedi. Zeytin üreticisi enflasyon farkını alamadı. Bununda çok büyük etkisi var. Bence Marmarabirlik, Tarım Kredi Kooperatifi biraz da tüccar onlarda kendi sermayelerini düşünerek hareket ettiği için çiftçiyi kendi kaderine terk etmek zorunda kaldılar. Bu piyasa şartlarına göre bakılırsa çiftçinin bu sene zeytinden bir umudu bir beklentisi de doğal olarak kalmadı.
“200-250 ARAÇLIK KUYRUKLAR OLUŞUYOR”
Zeytin hasadına yaşadığımız en büyük sorun öncellikle zeytinin satılması. Zeytinin devredilmesinde bu sıraların, beklemelerin bir an önce ortadan kalkması gerekiyor. Zeytini alacak kurumların Tarım Kredi Kooperatifi olsun Marmarabirlik olsun bunları ya gündüzden ya da akşam erken saatten almaya başlamalı. Alım yapan kişi sayısını, alım noktasını arttırmalı. Çünkü Boyalıca mahallesi gibi zeytin rekoltesi yüksek olan yerlerde yapılan alımlarda çok fazla 200-250 araçlık kuyruklar oluşuyor. Alım noktalarının sayısının arttırılması lazım.”
“PİYASA ÇÖKMÜŞ DURUMDA”
“İstediğimiz zeytin üreticisine sahip çıkılması” diyen çiftçi Halil Fındık, “Bu sezon bu kuyruklara alışacağız çünkü serbest piyasa da çökmüş durumda. Tüccar geçen yıllara oranla alımını %70’lere kadar azaltmış durumda. Marmarabirlik üyelerine kota getirmiş durumda. Tarım Kredi Kooperatifinin ise nasıl zeytin alımı yaptığı hakkında henüz kendilerinin bile bir fikri olduğunu sanmıyorum.
“BİZ ÇOK YALNIZ BIRAKILDIK”
Bu sene sezon bol bir sezon zeytin beklenenin çok çok üzerinde ama önemli olan zaten var sezonda zeytin üreticisine sahip çıkmak yok sezonda zaten herkesin zeytini kapış kapış gittiği için problem yaşanmıyor ama var sezonunda biz çok yalnız bırakıldık. Bize sırt çok dönüldü. Geçen yıla kıyasla benim verdiğim yevmiye iki kat arttı. Şu anda bir zeytin işçisinin yevmiyesi 1500 TL. Geçen yıl 750 TL’ydi. Mazot geçen yıla oranla neredeyse 2 kat arttı. Zeytine attığımız gübre, ilaç 2 kat arttı. Tarlada sulama yapıyorum sulama ücretleri arttı. Sulama yaptığım motora benzin alıyorum benzinin ücreti arttı ama zeytin ücreti ortalamaya vurduğunda geçen yıla oranla 1,5 kata kadar düştü. Geçen yıla oranla daha aşağı fiyata zeytin satıyoruz.
“ZEYTİN ÜRETİCİSİ KAN AĞLIYOR”
“Bu sene Marmarabirlik Yönetim Kurulu, 1 kg. zeytinin maliyetini 34 TL olarak açıkladı ama bunu çiftçiyle de konuşsanız başka uzmanlarla da konuşsanız bu rakam 34 liranın neredeyse 2 katı civarındadır hal böyle olunca da Marmarabirlik’in açıklamış olduğu fiyatlar çok aşağılarda kaldı. Yağlık fiyatına zeytin veriyoruz. Marmarabirlik Yönetim Kurulunun bu konuda ne çalışma yaptığını bilmiyoruz. Marmarabirlik, üyeleri ile bir şey paylaşılmıyor. İstediğimiz zeytin üreticisine sahip çıkılması. Zeytin üreticisi gerçekten kan ağlıyor bu sezon” dedi.
“BÖYLE GİDERSE BAHÇELERİ SATACAĞIZ”
Ardından konuşan çiftçi Mustafa Büke ise, “Tarım Kredi Kooperatifinin önündeyiz. Aşağı yukarı 24 saattir buradayım sıra bekliyorum. Çok yoğunluk var aşağı yukarı 50-55 araç sıra bekliyor. Zeytin toplamak için en az 5-6 kişi götürüyoruz. İşçi yevmiyesi 1500 lira. Böyle giderse bahçeleri satmak zorunda kalacağız” ifadelerine yer verdi.
“BUGÜN BU SIRA BİZE GELMEZ”
Kuyrukta sıra bekleyen çiftçi Niyazi Aydın konuşmasında, “Buraya saat 19:30’da geldik. 4 saattir buradayız. Bu akşam bize sıra gelmez yarın saat 10.00’da anca. Günde 50 tane araç oluyor sırada bekleyen” dedi.
“14 SAATİR BURADAYIM”
Zeytin kooperatifinin önünde oluşan kuyrukta 14 saattir beklediği aktaran çiftçi Mehmet Akın,
“Ben sabah 06.00’da geldim yaklaşık 14 saattir buradayım. Bu akşam sıra bize gelmez. Yarın akşam saat 22.00 gibi verebiliriz. Son bir haftadır bu kuyruk hep oluyor. Bu sırada bekleyen 40. kişiydim ama benim arkamda 20 tane daha araç oldu, 60 araç falan olacak” diye konuştu.
“ALMADIKLARI ZEYTİNİN PEŞİNDEN KOŞACAKLAR”
Son olarak yaşadığı sıkıntıyı anlatan çiftçi Göksel Sertkaya, “Bu sene dünyanın her tarafında zeytinler aşırı yaptı ama seneye dünyada zeytin %25’yi geçmeyecek zeytinler kıt olacak. Bu yıl zeytini almadıkları gibi seneye zeytinin peşinde koşacaklar. Seneye zeytinin altın yılı olacak” ifadelerine yer verdi.
